ملیحه علی مندگاری - استادیار جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد
محمود قاضی طباطبایی - استاد جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
سید محمدهانی ساداتی - عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

طی دهه­های اخیر، همراه با بالا رفتن سن ازدواج و به تعویق افتادن آن، خانواده­های تشکیل یافته نیز از دوام و پایداری کمتری نسبت به گذشته برخوردار شدهاند. هدف این مقاله، بررسی نگرش۴۵۰ نفر از افراد حداقل یکبار ازدواج­کرده ۶۰- ۱۵ساله تهرانی در زمینه عوامل تاثیرگذار بر طلاق با توجه به الگوی نظری- مفهومی تغییرات نهاد خانواده و تمایل زوجین به طلاق است. یافته های تحقیق بیانگر آن است­که، متغیرهای وجود فرزند، شاغل بودن فرد، رضایت بالای زناشویی، سن بالاتر به هنگام ازدواج، استقلال بالاتر زن برای تصمیم­گیری درون منزل و امکان جابجایی بیشتر او در بیرون منزل، با تمایل پایین­تر زوجین به طلاق در ارتباط اند؛ درحالی که متغیرهای خشونت خانگی، ساختار یک طرفه قدرت درون منزل، دخالت اطرافیان و استقلال بالاتر اقتصادی و اطلاعاتی زن، تعیین­کننده­های تمایل بالاتر زوجین به طلاق هستند. برشمردن خیانت و اعتیاد به عنوان دو مورد از مهم ترین علل طلاق از دیدگاه زنان و مردان، بیانگر این نکته است­که زوجینی که طلاق را به عنوان راه­حل برون­رفت از این شرایط انتخاب می­کنند، به دنبال خانواده ایدهال جدیدی هستند که در آن اعتماد متقابل زوجین و حقوق مساوی طرفین رعایت شود.

خانواده, تغییر ارزشها و نگرشها, رضایت زناشویی, تمایل زوجین به طلاق, شهر تهران