نرجس خاتون رامش - دانشجوی دکتری گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
شهرام نعیمی - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سعید رضائی - استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
خلیل بردی فتوحی فر - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

این پژوهش با هدف، جداسازی و شناسایی قارچ های اندوفیت برنج به منظور کاربرد آن ها به عنوان جایگزین موثر و بی خطر به جای قارچکش های شیمیایی برای کنترل بیماری پوسیدگی طوقه با عامل Fusarium fujikuroi  انجام شد. قارچ های اندوفیت، از برگ، ساقه، غلاف و ریشه بوته های برنج شالیزارهای استان مازندران و گیلان جداسازی شد. جدایه های قارچی به دست آمده، ابتدا در آزمون کشت متقابل علیه سویه پرآزار F. fujikuroi F۲۵۷غربال شده و سپس سویه های موثر برای آزمون گلخانه انتخاب شدند. بذور برنج با جدایه های منتخب اندوفیت، تیمار و درصد وقوع بیماری در نشاها و نیز شاخص های رشد برنج تعیین شدند. کمترین میزان وقوع مرگ گیاهچه در نشاهای برنج تحت تیمار قارچ های اندوفیت NR-R۶۸۸ Chaetomium globosumو C. globosum NR-SH۳۲۱  با دو درصد (۴/۹۷ درصد کنترل وقوع بیماری)،  NR-L۲۴۳ Penicillium sp. و Fusarium sp. NR-L۶۴۵ با شش درصد (۳/۹۲ درصد کنترل وقوع بیماری) مشاهده شد. همچنین، این چهار سویه باعث افزایش معنی دار شاخص های رشد گیاه برنج نسبت به گیاهان شاهد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که قارچ های اندوفیت برنج می توانند به عنوان عوامل کنترل زیستی بیماری پوسیدگی طوقه و افزاینده رشد برنج با هدف کاربردی نمودن آن ها در تحقیقات آتی مورد توجه قرار گیرد.

شاخص های رشدی, خزانه برنج, فوزاریوم, کنترل بیولوژیک, مرگ گیاهچه