بررسی اثرپذیری شهر تاب آور از مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی؛ شهر کرج)

هدف: شهرها به عنوان پیچیده ترین ساخته دست بشر با ریسک های گسترده ای هم به دلیل وجود دامنه وسیعی از مخاطرات و تغییرات و هم به علت آسیب پذیری های چندگانه شان روبه رو هستند. آنچه امروز در مبحث مدیریت شهرهای جهان مطرح می گردد، تاب آوری شهرها است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا می تواند حیات و دوام یک شهر را به راحتی تحت تاثیر قرار دهد. امروزه بروز سوانح طبیعی و ایجاد خسارات و تلفات ناشی از این سوانح در نقاط مختلف جهان موجب گردیده تا ایمن تر نمودن شهرها و نقاط شهری، به یک چالش درازمدت اما دست یافتنی تبدیل شود به طوری که جوامع شهری برای بازگشت سریع به وضعیت پیش از بحران در زمان وقوع مخاطرات طبیعی بر آنند که تا حدودی از خسارات وارده بکاهند.در این میان، تاب آوری راهی مهم برای تقویت جوامع و شهر با استفاده از ظرفیت های آنهاست.روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی میزان تاب آوری مناطق شهر کرج در برابر مخاطرات محیطی پرداخته است که پرسشنامه ای در قالب ۴ بعد، ۱۶ شاخص و ۳۱ زیرشاخص تنظیم گردید و تعداد ۳۸۳ پرسشنامه براساس مدل کوکران به صورت تصادفی در میان جامعه آماری مورد مطالعه توزیع شد. برای بررسی مسائل تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تصمیم گیری چند متغیره ویکور استفاده شده و وزن معیار هریک از شاخص ها با روش آنتروپی شانول محاسبه شده است. نتیجه: نتایج داده های تحقیق که با کمک نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شده است، نشان می دهد که در بین ابعاد مختلف تابآوری شهری در مناطق ۱۲ گانه شهر کرج، ابعاد کالبدی با میانگین (۳/۵۴) و سپس اجتماعی ( با میانگین ۳/۱۴) وضعیت مناسبتری دارند ولی به طور کلی حدود ۵۰ درصد مناطق مورد بررسی در شهر کرج دارای عدم تابآوری و تابآوری پایین می باشند و تنها ۲۵ درصد از مناطق از لحاظ شاخص ها کاملا تاب آور هستند.

Keywords:

تاب آوری , بوم شناسی شهری , مخاطرات محیطی , پایداری , شهر کرج