بابک حیدری علیزاده - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
احمد حیدری - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سید سعید مدرس نجف آبادی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، هرمزگان، ایران

آزادیراکتین ماده فعال به لحاظ خواص آفتکشی است که از عصاره و روغن دانه درخت چریش (Azadirachta indica) استخراج می شود. بررسی ها نشان می دهد این ترکیب با نحوه عمل متفاوت می تواند روی بسیاری از آفات کشاورزی از جمله حشرات، کنه ها، نماتدها و قارچ های بیماریزای گیاهی موثر باشد. در این تحقیق سعی شده است نسبت به تهیه یک فرمولاسیون موثر از عصاره چریش اقدام شود. بدین منظور عصاره چریش با استفاده از حلال استون از دانه ای چریش استخراج شد و با دستگاه NMR وجود مولکول آزادیراختین در آن تائید شد. عصاره خالص آزادیراختین برای تهیه فرمولاسیون مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور مقدار ۵ گرم روغن طبیعی آفتابگردان با ۱۳۰ میلی گرم عصاره آزادیراختین خالص سازی شده به همراه مقادیر مختلف (معادل ۵/۰، ۱، ۲، ۳ و ۵ گرم) امولسیون کننده Tween ۸۵ در هر لوله آزمایش ۵۰ میلی لیتری با یکدیگر مخلوط شد. بررسی کیفیت امولسیون های ساخته شده بر اساس میزان کرمینگ و دو فاز شدن بر اساس روش FAO انجام شد و نهایتا فرمولاسیون EC ۱.۲۸% تهیه شد. بررسی کارائی غلظت های مختلف فرمولاسیون تهیه شده روی شته سبز هلو Myzus persicae در مقایسه با پیریمیکارب، دیازینون و دلتامترین در ۱۴ روز بعد از سمپاشی نشان داد فرمولاسیون EC ۱.۲۸% چریش با دز ۳ در هزار با میانگین کنترل (۵/۲±۴/۷۱ ) درصد با پیریمیکارب( ۷/۳±۵/۷۴) و دیازینون (۶/۲±۹/۷۶) در یک گروه آماری قرار گرفت. لذا این فرمولاسیون میتواند به عنوان یک جایگزین و یا در تناوب با سایر حشره کش ها مورد استفاده قرار گیرد.

فرمولاسیون, آزادیراکتین, امولسیون غلیظ, شته هلو