تنوع ژنتیکی بیماری زایی در جدایه های ایرانی قارچ Mycosphaerella graminicola با استفاده از ارقام افتراقی گندم

برای مقاومت به بیماری لکه برگی سپتوریایی، شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماری زایی عامل بیماری ضرورت دارد تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژن های موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی جدایه های قارچ Mycosphaerella graminicola ، واکنش گیاهچه ای ۲۱ رقم افتراقی بین المللی گندم که هر کدام حاوی یک یا چند ژن شناخته شده مقاومت به بیماری لکه برگی سپتوریایی می باشند همراه چهار رقم به عنوان شاهد حساس، نسبت به ۱۳ جدایه ی قارچM. graminicola  که در طی سال های ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ از مزارع آلوده ی استان های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شدند، در شرایط گلخانه ای در دو تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه ی نهال و بذر کرج مورد بررسی قرار گرفت. واکنش گیاهچه ای ارقام، ۲۱ روز پس از مایه زنی براساس، میزان نکروتیک و وجود پیکنید بعنوان دو پارامتر بیماری بصورت جداگانه و با استفاده از مقیاس مک کارتنی و همکاران تعیین شد. براساس واکنش ارقام نسبت به جدایه ها و ارتباط آن با ژن های شناخته شده مقاومت به سپتوریای برگی موجود در ارقام، بیماری زایی / عدم بیماری زایی (Avir/Vir)، جدایه ها مشخص شد. در این بررسی سیزده پاتوتیپ مختلف در کشور شناسایی گردیدند. در بین ارقام افتراقی گندم مایه زنی شده با جدایه ها ی قارچ عامل بیماری، ارقام Arina،Riband ،M۳ ‎ به ترتیب حاوی ژن های Stb۱۵,۶،Stb۱۵  و Stb۱۶,۱۷ نسبت به تمام جدایه ها مقاوم بودند. فراوانی ژن­های بیماری­زایی جدایه­های قارچ M. Graminicola نشان داد که برای ژن هایStb۱۷، Stb۱۶ وStb۱۵ در هیچیک از جدایه ها فاکتور یا ژن بیماری زایی وجود نداشت.

Keywords:

ارقام افتراقی , لکه برگی سپتوریایی Zymoseptoria , Pathogenesis , Mycosphaerella graminicola