نرگس فلاحی چرخابی - گروه بیماری‎شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود شمس‎بخش - گروه بیماری‎شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس
حشمت اله رحیمیان - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
پژمان خدایگان - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
محمد حسن رستگار - گروه بیماری‎شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس

گندم نان مهم ترین گیاه زراعی دنیاست و عملکرد آن تحت تاثیر بیماری‎های متعددی از جمله بلایت برگی باکتریایی (Bacterial leaf blight, BLB) ناشی از Pseudomonas syringae pv. syringae (Pss) قرار می گیرد. مناسب‎ترین روش مدیریت این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور شناسایی ژنوتیپ‎های گندم مقاوم به این بیماری، از بوته های گندم و جو دارای علائم مشخص بیماری بلایت در استان کرمان نمونه برداری و سویه های باکتری جداسازی شد. ویژگی‎های فنوتیپی و بیماری زایی جدایه ها تعیین و سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن syrB عامل تولید سیرینگومایسین و تعیین توالی ناحیه ۱۶S rDNA، ITS و ژن های gyrB، rpoD  و hrpL ویژگی های ژنوتیپی جدایه ها بررسی شد. بر این اساس دو جدایه Pss انتخاب و واکنش ۹۹ ژنوتیپ‎ بومی بهاره و پاییزه گندم نان و دوروم (Triticum durum) نسبت به این جدایه‎ها بررسی ‎شدند. واکنش برگ های مایه‎زنی‎شده با سوسپانسیون باکتری هفت تا ۱۰ روز پس از مایه‎زنی یادداشت‎برداری ‎شد. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و در سه تکرار آزمایش و هر تکرار شامل پنج بوته انجام ‎شد. نتایج این پژوهش نشان‎داد که از میان ژنوتیپ‎های بررسی‎شده، رقم امید به بیمارگر  Pss مقاوم است. از این ژنوتیپ گندم می توان برای اصلاح ارقام مقاوم گندم به بیماری بلایت برگی باکتریایی استفاده کرد.

Iran, leaf blight, resistance