ندا فلاح نژاد مجرد - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
یعقوب فتحی پور - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
کریم کمالی - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
امین صدارتیان - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج

تاثیر رژیم های غذایی مصنوعی حاوی بذر لوبیا چشم بلبلی (رقم مشهد) و ۴ رقم نخود (آرمان، آزاد، بینیویچ و هاشم) روی پارامترهای زیستی و جدول زندگی شب پره Helicoverpa armigara (Hübner) در دمای ۱ ± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۶۵ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی مطالعه شد. طول دوره لاروی از ۰۵/۰±۲۶/۱۳ تا ۰۴/۰±۴۵/۲۱ روز به ترتیب روی ارقام بنیویچ و مشهد در نوسان بود. طولانی ترین و کوتاه ترین دوره نمو قبل از بلوغ H. armigera به ترتیب روی ارقام هاشم (۵۶/۱±۶۲/۳۸ روز) و آزاد (۰۹/۰ ±۸۱/۳۳ روز) تعیین شد. بالاترین میزان باروری (کل تخم های گذاشته شده توسط حشره ماده در طول عمر) روی رقم مشهد (۲۷/۱۰±۲۳/۱۲۲۷ تخم) و کمترین میزان نیز روی رقم آرمان (۲۹/۱±۰۰/۳۵۱ تخم) به دست آمد. بیشترین نرخ خالص تولیدمثل (R۰) روی رقم مشهد ( ۲۵/۰±۶۰/۲۵۰ نتاج ماده) و کمترین مقدار این پارامتر روی رقم آرمان (۴۹/۰±۴۹/۵۹ نتاج ماده) تعیین شد. بالاترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی رقم آزاد (۰۰۱/۰±۲۰۵/۰ بر روز) و کمترین آن روی رقم آرمان (۰۰۶/۰±۱۴۰/۰ بر روز) به دست آمد. متوسط زمان یک نسل (T) از ۲۵/۰±۱۱/۲۴ تا ۳۰/۱±۴۱/۳۰ روز و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) از ۵/۰±۲۲/۳ تا ۲۵/۰±۸۸/۴ روز در نوسان بود. نتایج نشان داد که رقم آزاد و آرمان به ترتیب مناسب ترین و نامناسب ترین ارقام در قالب غذای مصنوعی برای رشد جمعیت H. armigera می باشند.

Helicoverpa armigera, کرم غوزه پنبه, جدول زندگی, پارامترهای رشد جمعیت, لوبیا چشم بلبلی, نخود