نخستین گزارش کنه Polyaspis patavinus Berlese (Acari: Mesostigmata: Polyaspididae) از ایران (گزارش کوتاه)

کنه های جنس Polyaspis Berlese, ۱۸۸۱ متعلق به خانواده ی Polyaspididae (Uropodina: Polyaspidoidea) و دارای پراکندگی گسترده ای هستند و اغلب در خاک برگ، خزه و حفرات داخل تنه درختان یافت می شوند و از نماتودها و بندپایان کوچکی مانند پادمان تغذیه می کنند (۱). گونه ی تایپ این جنس P. patavinus Berlese, ۱۸۸۱ است که جزئیات مورفولوژیک آن توسط Athias (۱۹۷۵, ۱۹۷۶) توصیف شده است. از ویژگی های ظاهری اعضای این جنس می توان به دندانه دار بودن موهای هیپوستومی دوم (h۲)، صاف بودن موهای هیپوستومی سوم (h۳) و فاقد دندانه بودن انگشت متحرک کلیسر اشاره کرد. در بررسی های انجام شده در مورد کنه های خاک­زی میان استیگمای گروه Uropodina در مناطق مختلف شمال کشور در ۱۰ سال گذشته (۱۳۹۲-۱۳۸۲)، گونه ی P. patavinusاز مناطق مختلف استان های مازندران، گیلان و گلستان و اغلب از خاک برگ جنگل های این نواحی جمع آوری و شناسایی شد. همچنین در بررسی های انجام شده در اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۲ روی کنه های خاک زی جنگل های بلوط در شهرستان خرم آباد نیز نمونه هایی از این کنه به دست آمد. این جنس پیش از این با معرفی یک گونه ناشناس از ایران گزارش شده بود (۳) و این اولین گزارش یک گونه شناسایی شده از کنه های خانواده Polyaspididae از کشور محسوب می شود. ویژگی های مهم افتراقی این گونه: سطح پشتی ایدیوزوما دارای یک صفحه ی پشتی تقریبا بیضی شکل بزرگ، یک صفحه ی دمی نسبتا باریک (نسبت طول به عرض صفحه ۴-۳) و صفحات حاشیه ای به طور معمول کوچک و تقریبا بیضی شکل دارای ۳-۱ مو؛ موهای بدن با طول متوسط تا نسبتا کوتاه، اغلب موها پهن؛ صفحه ی جنسی تقریبا بیضی شکل، ناحیه ی عقبی صفحه به راستای حاشیه ی عقبی پیش ران پاهای چهارم نمی رسد، به طور متراکمی پوشیده از اشکال چند وجهی کوچک، موهای سینه ای v۳ و v۴ سوزنی شکل و روی قسمت پایینی صفحه؛ ناحیه ی اسکلروتینی بعد از پیش ران پاهای چهارم در زیر صفحه ی جنسی به هم وصل نشده است.

Keywords:

Polyaspis patavinus