آرش ابراهیمی - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
حسینعلی لطفعلی زاده - بخش تحقیقات گیاه‎پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
محمد حسین کاظمی - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola Borckh از خانواده­ی Diaspididae، یکی از آفاتی است که در سال های اخیر در اکثر نقاط میوه­خیز ایران طغیان کرده و موجب خسارات فراوان گردیده است. این حشره با مکیدن شیره گیاهی و ایجاد اختلالات فیزیولوژیک باعث ضعف شدید و مرگ درختان میزبان می­گردد. درختان آلوده دارای برگ­های کوچک و رنگ پریده، میوه­های بدشکل و ریز و سرشاخه­های خشک می­باشند. در بررسی که به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتویید این آفت در منطقه­ی شمالی استان آذربایجان شرقی به عمل آمد طی اردیبهشت و خرداد ماه سال ۱۳۸۹ نمونه های آلوده به سپردار سیب در منطقه­ کمارسفلی شهرستان جلفا (۴۲۹۱۷۳۸ y =۵۸۶۲۹۴s۳۸x =) جمع آوری و در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد. زنبورهای خارج شده در ظروف پرورش، جداسازی و به شیشه­های حاوی الکل انتقال داده شدند. پس از مطالعه­ی زنبورها و مقایسه آن با کلیدهای شناسایی موجود، توسط نگارنده­ی دوم مورد شناسایی قرار گرفتند. زنبور پارازیتویید تحت عنوان Thysanus ater Walker, ۱۸۴۰ از خانواده ی Signiphoridae شناسایی گردید. فعالیت زنبور پارازیتویید  Thysanus aterدر بسیاری از نقاط دنیا مشاهده شده است که از آن جمله می­توان به اروپا، ترکیه و هنداشاره کرد (۲) و برای نخستین بار از ایران گزارش می شود. از مهم ترین مشخصات مورفولوژیکی این گونه می توان به موارد زیر اشاره کرد: طول حشره ماده ۷۵/۰ میلی متر با رنگ عمومی تیره، بال جلویی در ناحیه نیمه ابتدایی تیره­رنگ، مابقی شفاف بال­عقب شفاف؛ عرض­ سر ۶۳/۱ برابر عرض فرق جلویی سر، عرض فرق جلویی سر برابر ۶۸/۰طول چماق شاخکی است؛ طول پدیسل شاخک ۷/۰ طول ناحیه اسکیپ، بندهای F۱ تا F۳ شاخک باریک و آنلی­فرم، F۴ چهار گوش و چماق ۲۹/۲ برابر طویل تر از طول بند اول شاخک می باشد؛ طول بال جلو حدود سه برابر عرض آن و بال عقب در حدود ۸ برابر طویل­تر از عرض آن است؛ طول ریشک­های حاشیه­ای در حدود ۵/۲ برابر عرض بال است؛ تخم­ریز ۲۷/۳ برابر طویل­تر از ساق پای میانی و ۹۸/۱ برابر طویل­تر از ساق پای عقبی می­باشد (۱). این نمونه ها در کلکسیون حشرات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی نگهداری می شوند.

Thysanus ater