سیده زهرا حسینی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی بابائیان جلودار - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فرامرز علی نیا - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
ترانه اسکو - معاونت تحقیقات برنج کشور، آمل

برنج یکی از مهم ترین محصولات غذایی ضروری برای بیش از نیمی از جمعیت جهان است. کرم ساقه خوار نواری برنج Chilo suppressalis  یکی از مهم ترین آفات برنج است که موجب کاهش محصول جهانی برنج می شود. استفاده از ارقام مقاوم، یکی از رایج ترین روش های مدیریت آفات می باشد. در این تحقیق مکانیزم مقاومت در ۱۰ لاین برنج برای سه نوع مقاومت شامل آنتی زنوز، آنتی بیوز و تحمل در گلخانه و مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. دستجات تخم حشرات کامل کرم ساقه خوار روی برگ لاین های مورد بررسی، میانگین وزن لاروها و درصد بقای لاروها به ترتیب برای مقاومت به آنتی زنوز و آنتی بیوز مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد سفید شدن خوشه برای تعیین تحمل به کرم ساقه خوار نواری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر دستجات تخم، درصد بقای لاروها، مرگ جوانه مرکزی و سفید شدن خوشه مربوط به لاین ۳ (سنگ طارم × طارم دیلمانی) و بیشترین میانگین وزن لارو مربوط به لاین شماره ۵ (× Iri-۲ نوک سیاه) می باشد. در این تحقیق حساس ترین و متحمل ترین لاین ها به ترتیب، لاین شماره ۳ و لاین شماره ۴ (فجر× نوک سیاه) بود. نتایج بدست آمده در مزرعه، نتایج گلخانه را تایید می کند. نتایج بررسی همبستگی نشان داد که ارتفاع و کلروفیل در مکانیزم آنتی زنوز، قطر ساقه و تعداد پنجه در مکانیزم آنتی بیوز و همین طور قطر ساقه در مکانیزم تحمل موثر بود.

حساسیت, مقاومت, کرم ساقه خوار نواری برنج, لاین های برنج