غلامرضا جمسی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، بخش تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی، اهواز

مینوز برگ غلات از جمله آفات مهم مزارع گندم و جو در نواحی جنوب، جنوب غربی و غرب کشور به ویژه در مزارع دیم است و با تغذیه از پارانشیم برگ، خسارت کمی و کیفی به محصول وارد می سازد. در یک بررسی دو ساله (سال های زراعی ۷۹-۱۳۷۸ و ۸۳-۱۳۸۲)، سطح زیان اقتصادی آفت در شرایط مزرعه به صورت کارت گذاری و ثبت تراکم جمعیت لاروهای آفت روی کارت ها همراه با اندازه گیری وزن محصول، وزن ماده خشک و محاسبه شاخص برداشت و نیز محاسبه معادلات و رسم منحنی های رگرسیونی مربوطه انجام شد. در سال زراعی ۷۹ - ۱۳۷۸ کارت گذاری روی بوته ها در مرحله ۴ - ۳ برگی گندم و نیز شمارش و ثبت تعداد لاروهای سن یک به ازای هر بوته روی کارت ها در شرایط مزرعه و گلخانه انجام گردید و در زمان برداشت، وزن دانه، وزن ماده خشک و شاخص برداشت تمام تک بوته ها جداگانه اندازه گیری و محاسبه شدند و مشخص شد که بین تعداد لارو سن یک به ازای هر بوته و وزن محصول دانه در زمان برداشت رابطه رگرسیونی Y= (۰.۹۲۲ - ۰.۱۵ ln (X))۲، با شیب منفی برقرار است (ln = لگاریتم نپرین، X = تعداد لارو سن یک به ازای هر بوته در مرحله ۴-۳ برگی گندم، Y= پیش بینی عملکرد دانه به ازای هر بوته)، بنابراین با توجه به هزینه های کنترل شیمیایی (قیمت سم و مخارج سم پاشی، پیش بینی کاهش عملکرد بر اساس تعداد لارو به ازای هر بوته و قیمت فروش محصول، سطح زیان اقتصادی آفت محاسبه گردید، بطوریکه در سال زراعی ۷۹ - ۱۳۷۸ و در مزارع دیم در تراکم های ۱۰۰، ۱۵۰ و ۱۷۰ بوته بر مترمربع و در مرحله ۴-۳ برگی گندم، به ترتیب آلودگی های ۴، ۹ و ۹ لارو به ازای یک بوته (۴۰۰، ۱۳۵۰ و ۱۵۳۰ لارو بر مترمربع) به بالا و در سال زراعی ۸۳-۱۳۸۲ با تراکم های ۱۰۰، ۱۵۰ و ۱۷۰ بوته بر مترمربع به ترتیب آلودگی های ۴، ۸ و ۱۰ لارو به ازای هر بوته (۴۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۷۰۰ لارو بر مترمربع به بالا را می توان به عنوان سطح زیان اقتصادی (EIL) تلقی نمود که از لحاظ اقتصادی، اعمال کنترل شیمیایی را توجیه می نماید.

سطح زیان اقتصادی, مینوز برگ غلات, گندم, خوزستان