مرتضی موحدی فاضل - دانشگاه زنجان دانشکده کشاورزی گروه گیاهپزشکی، زنجان
نجمه عظیمی زاده - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان

پروانه جوانه خوار زیتون یکی از مهم ترین آفات زیتون در نهالستان ها و باغات جوان زیتون می باشد. بیولوژی این آفت در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای بررسی گردید. پروانه جوانه خوار زیتون یک روز پس از ظهور جفتگیری کرده و از روز سوم تخمریزی می نماید. ماده ها تخم های خود را بصورت تکی یا یک ردیفی و اغلب در سطح زیرین برگ ها ی جوانه های انتهایی قرار می دهند. هر حشره ماده به طور متوسط ۲۹ ± ۱۲۵/۳۷۵ تخم می گذارد و بیشترین میزان تخمریزی را در روز سوم دارد. دوره انکوباسیون تخم ۸۱/۰±۴۵/۳ روز می باشد. این حشره دارای پنج سن لاروی می باشد و لارو ها در سنین اول و دوم به رنگ زرد روشن و سنین بعدی سبز رنگ می باشند. طول دوران لاروی ۲۲/۰ ± ۲۸/۲۲ روز می باشد. لارو ها برگ های جوانه ها ی انتهایی را با ترشحات ابریشمی به یکدیگر چسبانده و در سنین اول و دوم از پارانشیم زیرین برگ و در سنین بالاتر کل برگ به جز رگبرگ اصلی را مورد تغذیه قرار می دهند و در شرایط تراکم بالا از پوست ساقه های نرم و نازک و نیز گوشت میوه ها تغذیه می کنند. میانگین درصد تلفات لاروی حدود ۳۰% بود. شفیره در درون پناهگاه های ایجاد شده توسط لارو های سن آخر تشکیل می شود. طول دوران شفیرگی ۱۱۲/۰±۸۳/۷ روز و میانگین تلفات این مرحله حدود ۱۴% می باشد. نسبت جنسی حشرات کامل (ماده:نر) (۱۴/۱ :۱) و میانگین طول عمر حشرات نر و ماده به ترتیب ۴۹/۲ ± ۳۳/۱۴ و ۶۳/۱  ±۵۹/۱۲ روز می باشد. این حشره در شرایط آزمایشگاهی ۸ نسل کامل با میانگین ۸۲۱/۰ ± ۴۲ روز و در شرایط منطقه طارم حداقل ۴ نسل کامل تولید می کند. میانگین مرگ و میر حاصله توسط عوامل غیر زنده برای هر نسل به ترتیب: ۷/۲۶%, ۴/۱۳%, ۵۰% و ۴/۲۳% محاسبه گردید. از نظر آماری بین میانگین طول نسل های مختلف در طبیعت در سطح ۱% تفاوت معنی دار وجود داشت (P<۰. ۰۰۰۱). نسل پنجم آخرین نسل این آفت در منطقه است که فرم زمستان گذران آفت را تشکیل می دهد. زمستان گذرانی این حشره بیشتر به صورت لارو های سنین سوم تا پنجم و نیز شفیره ها در لابلای برگ ها خصوصا جوانه های انتهایی می باشد.

پروانه جوانه خوار زیتون, زمستان گذرانی, تعداد نسل, بیولوژی