بیماری فیلودی کنجد و اثرات تاریخ کشت و حشره کش در کنترل آن در استان خوزستان

فیلودی یکی از بیماری های مهم و اقتصادی کنجد در استان خوزستان است و در سال های اخیر خسارات جبران ناپذیری را متوجه کشاورزان کرده است. طی سال های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ در این استان بررسی هایی از نظر تعیین ماهیت بیماری، میزان آلودگی، تعیین ناقل و تاثیر حشره کش و تاریخ کشت در کنترل بیماری کنجد به عمل آمد. میزان آلودگی از ۵/۰ تا ۱۰۰ درصد متغیر بود. رنگ آمیزی ساقه آلوده کنجد با محلول رنگی دینس (Dienes stain) و بررسی آن با میکروسکوپ نوری نشان داد که در محل آوند آبکشی گیاه آلوده لکه های آبی تیره وجود دارد و این بیماری ماهیت فیتوپلاسمایی دارد. از بین حشرات جمع آوری شده در مزارع کنجد تنها زنجرکCirculifer haematoceps توانست عامل بیماری را انتقال دهد. در یک آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کا مل تصادفی با سه تکرار اثرات سمپاشی با حشره کش متاسیستوکس آر به عنوان کرت های اصلی و تاریخ های کشت: ۱۸ خرداد، ۱، ۱۵، ۲۵ تیر و ۶ مرداد ماه به عنوان کرت های فرعی، برای کنترل بیماری فیلودی کنجد مورد بررسی قرار گرفت. از نظر عملکرد اختلاف معنی داری بین سمپاشی و عدم سمپاشی وجود نداشت ولی از نظر میزان آلودگی در سطح ۵ درصد اختلاف معنی داری وجود داشت. اختلاف معنی داری بین تاریخ کشت های مختلف از نظر عملکرد در سطح ۵ درصد و میزان آلودگی در سطح یک درصد مشاهده گردید. بالاترین میزان محصول و پایین ترین درصد آلودگی در تیمار آخرین تاریخ کاشت (۶ مرداد) سمپاشی شده بدست آمد.

Keywords:

sesame phyllody , sowing date , Circulifer haematoceps , Khuzestan