مسعود لطیفیان - موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور، اهواز
ابراهیم سلیمان نژادیان - دانشگاه شهید چمران اهواز
مهران غزوی - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
جمشید حیاتی - دانشگاه شهید چمران اهواز
سید محمد سعید مصدق - دانشگاه شهید چمران اهواز
پرستو نیکبخت - موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور، اهواز

قارچ Beauveria bassiana یکی از عوامل بیمارگر شپشه دندانه دار خرما، Oryzaephilus surinamensis می باشد. جهت ارزیابی این قارچ، اثر دماهای مختلف در جوانه زنی و رشد میسلیوم، و قدرت بیماری زایی جدایه ها روی مراحل لارو و حشره کامل آفت مطالعه گردید. نتایج نشان داد که از نظر قدرت جوانه زنی و رشد میسلیومی بین جدایه های مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین اثر دما در بروز صفات مذکور در جدایه های مختلف تفاوت معنی داری نشان می دهد. کمینه دما برای جوانه زنی و رشد میسلیومی در تمام جدایه ها ۵ درجه سانتی گراد و بیشینه دما ۳۵ درجه سانتی گراد بدست آمد. مناسب ترین دما برای فعالیت جدایه IRAN ۴۴۱C و IRAN ۴۰۳C، ۲۵ درجه سانتی گراد و برای جدایهIRAN ۴۴۰C  ۲۰ درجه سانتی گراد بود. در میان سه جدایه مورد آزمایش کمترین LC۵۰ مربوط به جدایه IRAN ۴۴۱C روی حشرات کامل و لارو به ترتیب معادل ۴e+۵۱/۲ و ۳e+۳۱/۲ اسپور بود. بیشترین مقدار LC۵۰ مربوط به جدایه IRAN ۴۴۰C روی حشرات کامل و لارو و به ترتیب معادل ۵e+۳۴/۳ و ۳e+۰۲/۹ اسپور بود. نتایج بدست آمده از این آزمایشات نشان داد که جدایه قارچی IRAN ۴۴۱C در طیف دمایی وسیع تر و بالاتری از قدرت رشد میسلیومی و جوانه زنی مناسب تری نسبت به دو جدایه دیگر برخوردار است. علاوه بر این دارای قدرت کشندگی بالاتری در مراحل رشد لاروی و حشره کامل آفت می باشد. لذا برای کاربرد در شرایط انبارداری خرما که اکثرا در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر واقع گردیده اند، مطلوب تر می باشد.

Beauveria bassiana, Oryzaephilus surinamensis, germination, radial growth, virulence