عزیز شیخی گرجان - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
علی اکبر کیهانیان - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
سعید معین - سازمان حفظ نباتات، تهران

حدود ۵۰ سالی است که برای کنترل سن گندم از حشره کش ها استفاده می شود و متداول ترین روش کنترل شیمیایی محلول پاشی مزارع گندم می باشد. بیش از ۷۵% از سطح مبارزه شیمیایی به صورت سمپاشی زمینی و ۲۵% آن هوایی می باشد. سمپاش های لانس دار رایج ترین سمپاش های زمینی مورد استفاده در کنترل سن گندم می باشند. بالا بودن هزینه های کارگری، تهیه آب برای محلول پاشی و آلودگی های زیست محیطی از معایب این نوع سمپاش ها است. برای ارزیابی کارایی سمپاش های زمینی، آزمایشی با سمپاش مجهز به نازل میکرونر (CDA) و سمپاش رایج لانس دار انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار و ۵ تیمار انجام شد که سه تیمار آن مربوط به سمپاش میکرونر با مقادیر ۱، ۷۵/۰، ۵/۰ لیتر در هکتار از امولسیون تجارتی فنیترتیون ۵۰% و دیگری مربوط به سمپاش لانس دار با ۳/۱ لیتر در هکتار بود. برای هر یک از مراحل رشدی پورگی (سن دوم، چهارم و پنجم) یک طرح آزمایشی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تنها تیمار مربوط به سمپاش میکرونر (۵/۰ لیتر در هکتار) با ۹/۱±۹/۸۵ درصد تلفات روی پوره سن گندم، کارایی کمتری نسبت به سایر تیمارها داشت. اما بقیه تیمارهای میکرونر در مقایسه با تیمارهای لانس دار از لحاظ کارایی مشابه بودند (۳۲/۹۵%-۴۳/۹۳). در سمپاشی با میکرونر احتمال آلودگی کاربر در مقایسه با سمپاشی لانس دار کمتر و مقدار محلول مصرفی برای یک هکتار ۵±۲۵ لیتر بوده در حالیکه در سمپاش لانس دار۲۰±۲۵۰ لیتر در هکتار بود. همچنین در سمپاش های میکرونر میزان فرونشست محلول سم در ساقه و برگ های نزدیک به سنبله بیشتر از سمپاش لانس دار بود. بنابراین سمپاش های میکرونر (CDA) به دلیل سبک بودن، پاشش دقیق و یکنواخت بودن قطرات سمپاشی نسبت به سمپاش های لانس دار بهتر و موثرتر ارزیابی شد

میکرونر, CDA, دیسک چرخان, کنترل شیمیایی, پوره سن گندم, تکنیک سمپاشی