سید حبیب الله نوربخش - عضو هیات علمی بازنشسته مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
ابراهیم سلیمان نژادیان
محمد سعید مصدق
علی رضوانی
پرویز شیشه بر

شته های Brachycaudus amygdalinus Schout.و B. helichrysi Kalt. از شایع ترین شته ها در باغ های بادام استان چهارمحال و بختیاری هستند. طی سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ تغییرات فصلی جمعیت این دو گونه با نمونه برداری تصادفی از ۱۰ درخت و از هر درخت ۱۰ سرشاخه ۵ سانتیمتری در بادامستان شهرکرد بررسی شد. در این بررسی فرم های مختلف شته در فصل پاییز و بهار سال بعد شمارش گردید. فرم های ماده بالدار پائیزه (Gynoparae) هر دو گونه از نیمه دوم مهرماه روی درختان بادام مشاهده شدند. ماد ه های جنسی (Oviparae) از نیمه دوم آبان ماه تخم های زمستان گذران را کنار جوانه های رویشی و زایشی قرار دادند. وجود دیاپوز در تخم های زمستان گذران به اثبات رسید. فرم های بی بال شته موسس(Fundatrix) با ظاهری سخت و اندامی درشت از تخم های زمستان گذران تولید شدند. بررسی نشان داد پس از پایان تفریخ تخم زمستان گذران در سال ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ به ترتیب ۱/۴ و ۴/۰ درصد از مجموع تخم های زمستان گذران شته های B. amygdalinus و B. helichrysi منتهی به تشکیل کلنی شدند. جمعیت فرم بکرزای بی بال (Viviparae) تولید شده از شته موسس در ماه های فروردینو اردیبهشت تا رسیدن به بیشترین تراکم به سرعت رشد کرد. مهاجرهای تابستانهشتهB. amygdalinusبرای ادامه زندگی روی ۴ گونه علف هفت بند Polygonumpersicaria L.،p . aviculare L.، p . patulum M.B. و p . aridum مستقر شدند. شته B. helichrysiبرخلاف شته B. amygdalinusدر طول بهار و تابستان روی گیاهان میزبان علفی متعددی از خانواده های مختلف مشاهده شد کهبا زوال هر کدامتغییر میزبان می داد.     شته های Brachycaudus amygdalinus Schout.و B. helichrysi Kalt. از شایع ترین شته ها در باغ های بادام استان چهارمحال و بختیاری هستند. طی سال های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ تغییرات فصلی جمعیت این دو گونه با نمونه برداری تصادفی از ۱۰ درخت و از هر درخت ۱۰ سرشاخه ۵ سانتیمتری در بادامستان شهرکرد بررسی شد. در این بررسی فرم های مختلف شته در فصل پاییز و بهار سال بعد شمارش گردید. فرم های ماده بالدار پائیزه (Gynoparae) هر دو گونه از نیمه دوم مهرماه روی درختان بادام مشاهده شدند. ماد ه های جنسی (Oviparae) از نیمه دوم آبان ماه تخم های زمستان گذران را کنار جوانه های رویشی و زایشی قرار دادند. وجود دیاپوز در تخم های زمستان گذران به اثبات رسید. فرم های بی بال شته موسس(Fundatrix) با ظاهری سخت و اندامی درشت از تخم های زمستان گذران تولید شدند. بررسی نشان داد پس از پایان تفریخ تخم زمستان گذران در سال ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ به ترتیب ۱/۴ و ۴/۰ درصد از مجموع تخم های زمستان گذران شته های B. amygdalinus و B. helichrysi منتهی به تشکیل کلنی شدند. جمعیت فرم بکرزای بی بال (Viviparae) تولید شده از شته موسس در ماه های فروردینو اردیبهشت تا رسیدن به بیشترین تراکم به سرعت رشد کرد. مهاجرهای تابستانهشتهB. amygdalinusبرای ادامه زندگی روی ۴ گونه علف هفت بند Polygonumpersicaria L.،p . aviculare L.، p . patulum M.B. و p . aridum مستقر شدند. شته B. helichrysiبرخلاف شته B. amygdalinusدر طول بهار و تابستان روی گیاهان میزبان علفی متعددی از خانواده های مختلف مشاهده شد کهبا زوال هر کدامتغییر میزبان می داد. واژه های کلیدی: شته، بادام، Brachycaudus amygdalinus،B. helichrysi،تغییرات جمعیت، شهرکرد.    

شته, بادام, Brachycaudus amygdalinus, B. helichrysi, تغییرات جمعیت, شهرکرد