شهریار زروکی - Department of Economics, University of Mazandaran
وحید تقی نژاد عمران - Department of Economics, University of Mazandaran
عالیه محمودی عالمی - University of Mazandaran

در پژوهش حاضر تلاش شده است تا اثرات دوگانه تورم در سبد کل و گروه های کالایی بر نابرابری درآمد در ایران بررسی شود. برای این منظور از رهیافت خودتوضیحی با وقفه ­های توزیعی غیرخطی و داده های سالانه ۱۳۹۹-۱۳۵۱ استفاده می شود. الگوی پژوهش در دو قالب با هدف برآورد اثر نامتقارن تورم سبد کل و تورم ۷ گروه کالایی (شامل ۱. خوراکی ها، آشامیدنی­ ها و دخانیات، ۲. اثاث و لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه، ۳. بهداشت و درمان، ۴. مسکن، سوخت و روشنایی، ۵. تفریح و امور فرهنگی، تحصیل، رستوران و هتل، ۶. حمل ونقل و ارتباطات ۷. پوشاک و کفش) بر نابرابری درآمد (سهم ده درصد ثروتمندترین به ده درصد فقیرترین) در قالب غیرخطی (نامتقارن) تصریح و برآورد شد. نتایج در قالب اول (با توجه به تورم سبد کل) حاکی از آن است که تورم با اثر متقارن و برخلاف آن نرخ بیکاری با اثر نامتقارن بر نابرابری درآمد همراه است. مخارج اجتماعی دولت به طور معکوس بر نابرابری اثرگذار بوده و تولید سرانه نیز رابطه ­ای U شکل معکوس با نابرابری درآمد دارد. در قالب دوم در بلندمدت افزایش ها و کاهش ها در نرخ تورم گروه بهداشت اثر معناداری بر نابرابری درآمد ندارد. نرخ تورم در دو گروه خوراکی ها و آشامیدنی ها و گروه تفریح و امور فرهنگی با اثری مستقیم و متقارن بر نابرابری درآمدی در ایران همراه است. نرخ تورم در گروه های اثاثیه منزل و مبلمان، مسکن، حمل ونقل و ارتباطات و پوشاک به طور معکوس و نامتقارن بر نابرابری درآمد اثرگذار است. سایر نتایج حاکی از آن است که اگرچه سطح نابرابری درآمدی در اقتصاد ایران بعد از انقلاب کاهش یافته است ولی در دوران جنگ تفاوت معناداری با سایر سال­ ها ندارد.

Inflation, Commodity Groups, Income Inequality, Asymmetric Approach., تورم, گروه های کالایی, نابرابری درآمد, الگوی نامتقارن, ایران.