احمد بایبوردی - عضو عیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجانشرقی
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس
سعید سماوات - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

به منظور بررسی اثر مقادیر و منابع نیتروژن بر عملکرد و خواص کیفی دو رقم پیاز، آزمایشی به صورت شامل فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۳۲ تیمار و در سه تکرار پیاده شد. فاکتور اول شامل عنصر نیتروژن در چهار سطح (۵۰، ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۴۰) کیلوگرم در هکتار و فاکتور دوم شامل منابع ازت، اوره، نیترات آمونیوم، اوره با پوشش گوگردی و اوره فرم و فاکتور سوم رقم شامل دو رقم پیاز سفید قم و قرمز ری در ایستگاه تحقیقات خسروشهر بر سری خاک Fine Mixed Calcareous Fluventic Xerorthents به اجراء درآمد. در رابطه با مقادیر نیتروژن بیشترین عملکرد سوخ پیاز (۷۸ تن در هکتار) در سطح کودی N۲۴۰ بدست آمد ولی بین سطوح کودی N۲۴۰ , N۱۸۰   اختلاف معنی داری از نظر تاثیر بر عملکرد محصول مشاهده نشد (). در رابطه با اثر منابع کود نیتروژن با وجود اینکه بیشترین عملکرد سوخ پیاز (۶۹ تن در هکتار) از کاربرد کود اوره فرم بدست آمد، ولی اختلاف معنی داری بین منابع کودی اوره فرم و اوره با پوشش گوگردی مشاهده نشد در نهایت کودهای اوره فرم و اوره با پوشش گوگردی برتری محسوسی نسبت به اوره از خود نشان دادند. بیشترین عملکرد از کاربرد ۱۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره از رقم سفید قم حاصل شد. در مجموع پیاز سفید قم عملکرد بیشتری نسبت به قرمز ری نشان داد. بیشترین درصد غده های از بین رفته در سطح کودی N۲۴۰ اندازه گیری شد. همچنین بالاترین درصد غده های از بین رفته از کاربرد کود اوره در مقایسه با سایر منابع کود نیتروژن حاصل گردید. رقم قرمز ری نسبت به سفید قم درصد مواد جامد محلول کل بیشتری نشان داد. بیشترین میزان نیترات، اندازه گیری شده در سوخ پیاز ۴۱۰ (میلی گرم در کیلوگرم بر مبنای وزن تر) در سطح کودی N۲۴۰ اندازه گیری شد. همچنین بالاترین غلظت نیترات از رقم سفید قم نسبت به قرمز ری بدست آمد. بیشترین طول سوخ پیاز در سطح کودی N۲۴۰ اندازه گیری شد. بیشترین میزان تندی، از کاربرد ۲۴۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن از رقم قرمز ری بدست آمد. همچنین بیشترین میزان تندی در قبال انواع کود نیتروژن مصرفی از کاربرد کود اوره با پوشش گوگردی حاصل شد. میزان تندی پیاز قرمز ری بیشتر از سفید قم اندازه گیری شد. همچنین بیشترین میزان وزن تک پیاز از سطوح کودیN۲۴۰  و N۱۸۰   بدست آمد.

مقادیر نیتروژن, منابع نیتروژن, رقم پیاز, تجمع نیترات, تندی