پیمان ورجاوند - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز
سید بهرام اندرزیان - دانشیار پژوهشی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز
علی مختاران - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز
عبدالنور مصدقی - محقق بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز

با توجه به نیاز روز افزون بشر به تولید غذا، استفاده از آب های نامتعارف یکی از راهکارهای برون رفت از بحران آب در جهان تعریف شده است. یکی از انواع مختلف آب های نامتعارف، زه آب های کشاورزی است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی واکنش عملکرد ژنوتیپهای مختلف گندم نان و دوروم به صورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع شرکت کشت و صنعت نیشکر امیر کبیر اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در این آزمایش شامل دو سطح کیفیت آب آبیاری (آب کارون و زه آب مزارع نیشکر) و نیز ۲۰ ژنوتیپ گندم بعنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد میان ژنوتیپ های Bow، شعله، NARIN، BLOUDAN، سارنگ، ایرنا، Spn و پیشتاز در شرایط آبیاری با آب کارون و زهآب ناشی از مزارع نیشکر از لحاظ صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله اختلاف آماری معنیدار مشاهده نگردید. همچنین رقم برات دارای بیشترین بهره وری آب آبیاری و آب کل با مقادیر به ترتیب ۱.۳۵ و ۱.۱۴ کیلوگرم بر مترمکعب در شرایط آب کارون بود، این اعداد برای آبیاری با زه آب مربوط به رقم سیستان بود که به ترتیب ۱.۱۶ و ۰.۹۸ کیلوگرم بر مترمکعب حاصل شد. بطور کلی، تحلیل خاک نشان داد کاربرد زه آب نه تنها موجب شور شدن خاک طی این کشت شده بلکه خاک مزرعه را به سمت سدیمی شدن نیز پیش برده است.

بهره وری آب, زه آب, عملکرد, گندم, نیشکر