امیر حق دوست - گروه بهداشت مواد غذایی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
لیلا گلستان - گروه بهداشت مواد غذایی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
مریم حسنی - گروه علوم و صنایع غذایی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
مصطفی شهیدی نوقابی - گروه شیمی مواد غذایی، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران
سیداحمد شهیدی - گروه علوم و صنایع غذایی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

درون پوشانی مواد در نانولیپوزوم ها می تواند به عنوان یک سیستم حامل محافظتی از ترکیبات زیست فعال طی فراوری و نگهداری در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد. فیکوبیلی پروتئین های مستخرج از جلبک ها با دارابودن ویژگی های آنتی اکسیدانی، ضدمیکروبی، ضدسرطانی و ضدالتهابی می توانند جهت تولید مواد اولیه غذاهای فراسودمند مورد استفاده قرار گیرد. لذا، در مطالعه حاضر رنگدانه فیکوبیلی پروتئین از جلبک گراسیلاریا استخراج و میزان رنگیزه ها موردبررسی قرار گرفت. نانولیپوزوم های حاوی رنگدانه با پوشش کیتوزان (۰، ۰/۵، ۱ و ۱/۵ درصد) تهیه شد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی آن ارزیابی گردید. میانگین قطر نانولیپوزوم ها و شاخص پراکندگی به ترتیب از محدوده ۳۳۶/۹ تا ۵۷۷/۷ نانومتر و ۰/۲۵ تا ۰/۲۸ در نانوحامل ها متغیر بود. بالاترین مقادیر راندمان نانوپوشانی نانولیپوزوم فیکوبیلی پروتئین (۸۳/۹۸ درصد) تحت شرایط بهینه در نانولیپوزوم با پوشش ۱/۵ درصد کیتوزان به دست آمد. نتایج نشان داد فعالیت ضدمیکروبی تیمارها به طور معنی داری پس از کپسوله کردن در نانولیپوزوم افزایش یافت. علاوه بر این فعالیت آنتی اکسیدانی فیکوبیلی پروتئین ها پس از نانوپوشانی در لیپوزوم ها به طور معنی داری افزایش داشت. به طوری که میزان EC۵۰ به پی پی ام ۱/۴۰±۸۱/۲۷ و ۶/۷۶±۱۰۷/۶۷ به ترتیب در تست های مهار رادیکال آزاد ۱و۱-دی فنیل-۲-پیکریل-هیدرازیل و ۲و۲-آزینوبیس (۳-اتیل بنزوتیازولین ۶-سلفونیک اسید) در نانولیپوزوم با پوشش ۱/۵ درصد کیتوزان کاهش یافت. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که درون پوشانی با پوشش کیتوزان به طور موثری پایداری، خواص ضدمیکروبی و فعالیت های آنتی اکسیدانی آن را افزایش داده است. لذا جهت افزایش پایداری ترکیبات طبیعی طی فرایندهای مختلف پیشنهاد می گردد.

فعالیت آنتی اکسیدانی, فعالیت ضدمیکروبی, فیکوبیلی پروتئین, کیتوزان, نانولیپوزوم