گزارش دهی عوارض ناخواسته دارویی با تاکید بر طراحی مجموعه حداقل داده های ملی

هدف: یکی از شایع ترین دلایل مرگ و میر وقایع ناخواسته دارویی است که می تواند اثرات جبران ناپذیری داشته باشد. حجم و پراکندگی اطلاعات از جمله مشکلات سیستم های اطلاعاتی ثبت عوارض ناخواسته دارویی است. هدف این مطالعه طراحی مجموعه حداقل داده های  گزارش دهی عوارض ناخواسته دارویی است.  روش ها: این مطالعه توصیفی تطبیقی و با استفاده از تکنیک دلفی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال ۱۳۹۹ در سه مرحله انجام شد: مرحله اول بررسی متون با بررسی پایگاه های اطلاعاتی وب آوساینس اسکوپوس و پابمد در بازه زمانی ده ساله و انتخاب کشورهای پیشرو؛ مرحله دوم، تهیه لیستی از عناصر اطلاعاتی با توجه به وجود اشتراک و افتراق درکشورهای منتخب؛ مرحله سوم اعتبارسنجی مجموعه حداقل داده پیشنهادی با استفاده از تکنیک دلفی و نظر خواهی از ۱۵ صاحب نظر در دو دور. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل   نسخه ۲۰۱۹ استفاده شد. یافته ها: از ۱۰۹ عنصر داده ای شناسایی شده، ۴۵ عنصر به نظرسنجی گذاشته شد که ۳۳ عنصر در مرحله اول دلفی و ۶ عنصر در مرحله دوم امتیاز لازم را کسب کردند و در ۷ محور دسته بندی و ارائه شدند: اطلاعات بیمار (۸ عنصر)، بیمارستان (۲ عنصر)، عارضه (۷ عنصر)، دارو (۱۱ عنصر)، نحوه تهیه دارو (۳ عنصر)، گزارشگر (۴عنصر) و سایر موارد (۴ عنصر). نتیجه گیری: گزارش دهی عوارض ناخواسته دارویی به عنوان بخش مهمی از نظارت و ایمنی دارو در سطح بین المللی در نظر گرفته می شود. بنابراین بر اساس نتایج می توان این مجموعه حداقل داده ها را برای سیستم گزارش دهی ایران استفاده کرد تا از پراکندگی اطلاعات و گزارشات غیرکاربردی دوری جست. 

Keywords:

Adverse drug reactions , Minimum dataset , Drug-related side effects , عوارض ناخواسته دارویی , مجموعه حداقل داده , حوادث ناخواسته دارویی