اسماعیل کریمی - University of Maragheh
زهرا محمدی - University of Maragheh
عزت اله اسفندیاری - University of Maragheh

اکسین تولید شده توسط باکتری های محرک رشد در ریزوسفر گندم می تواند به بهبود عملکرد آن در شرایط بروز تنش کم آبی کمک کند. با توجه به وقوع تنش های کم آبی در کشور و تاثیر سوء آن بر عملکرد گندم، جهت بررسی این موضوع آزمایشی گلخانه ای به روش هیدروپونیک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با تیمارهایی شامل دو نوع باکتری محرک رشد (Bacillus simplex ۴۰، Bacillus simplex ۵۲)، دو سطح رطوبتی (۵۰ و ۸۰ درصد ظرفیت نگهداری آب در پرلیت) و دو سطح تریپتوفان (کاربرد و عدم کاربرد) در سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در دانشگاه مراغه طراحی شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که در شرایط تنش رطوبتی ۵۰ درصد ظرفیت زراعی کاربرد تریپتوفان بدون مایه زنی باکتریایی باعث افت ۵ درصد عملکرد ماده خشک گندم شد. مایه زنی باکتری Bacillus simplex ۴۰ بدون کاربرد تریپتوفان در حالی باعث افزایش ۲۵ درصد این صفت شد، که افزودن تریپتوفان باعث کاهش ۱۷ درصد عملکرد این صفت نسبت به این تیمار شد. تحت شرایط تنش فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارهای مایه زنی شده با باکتری Bacillus simplex ۴۰ نسبت به شاهد ۳۳ درصد و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز ۲/۳ برابر افزایش فعالیت داشت. از این رو، با استناد به یافته های این پژوهش به لحاظ فیزیولوژیکی باکتری مذکور توانست با بهبود سیستم آنتی اکسیدانی در شرایط بروز تنش اکسیداتیو منتج از تنش رطوبتی باعث بهبود عملکرد ماده خشک شود. کاربرد تریپتوفان تاثیر چشمگیری بر افت عملکرد داشت که می توان این موضوع را ناشی از زیادی کاربرد غلظت آن ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر و ایجاد اختلال هورمونی در گندم دانست.

Microbial auxin, Leaf dry weight, Catalase, Guaiacol peroxidase, اکسین میکروبی, وزن خشک برگ, کاتالاز, گایاکول پراکسیداز