حمید امیرنژاد - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
یداله بستان - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
محمد عرب - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت آلودگی هوا در کلانشهر تهران به بررسی تمایل به پرداخت خانوارهای تهرانی برای بهبود کیفیت هوا و عوامل موثر بر آن با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و تکنیک دوگانه تک بعدی پرداخته شد. در این مطالعه ارزش آلودگی هوا و میزان تمایل به پرداخت خانوارهای سه ناحیه شمال، جنوب و مرکز کلان شهر تهران برای بهبود کیفیت آلودگی هوا برآورد شد. در این مطالعه تعداد ۳۲۴ پرسشنامه به صورت تصادفی و متوازن در سال ۱۳۹۶ در بین خانوارهای مناطق منتخب کلانشهر تهران توزیع شد. نتایج نشان داد که میانگین وزنی تمایل به پرداخت هر خانوار تهرانی برای بهبود آلودگی هوا بالغ بر ۹۰۳۰۱۲ ریال در سال برآورد شد که معادل ۱۲۶۶۵۲۱ ریال (۳۰/۱۵ دلار) در سال ۱۴۰۱ است. همچنین کل ارزش اقتصادی بهبود کیفیت هوا (میزان سرمایه گذاری خانوارهای تهرانی) معادل ۲۶۲۸ میلیارد ریال در سال برآورد شد که معادل ۳۶۸۶ میلیارد ریال (۸۷۷۸۳۹۲۷ دلار) در سال ۱۴۰۱ است که بیش از ۹ درصد بودجه اختصاص یافته برای کنترل آلودگی هوا (قانون هوای پاک) در سال ۱۴۰۱ (۴۰ هزار میلیارد ریال) برای کلانشهر تهران را شامل می شود. خانوارهایی که در مناطق بالای شهر تهران زندگی می کنند و از درآمد سرانه و تحصیلات بالاتر و هوای سالم تری برخوردارند، دارای تمایل به پرداخت بیشتری نسبت به دیگر خانوارهای تهرانی هستند. تمایل به پرداخت شهروندان با توجه به شرایط اقتصادی کشور حائز اهمیت است. در نتیجه نتایج این مطالعه می تواند در جهت کنترل آلودگی هوای کلانشهر تهران موثر واقع شود.

اقتصاد آلودگی، ارزش گذاری مشروط، دوگانه تک بعدی، هوای پاک. VOLY