سیدوحید ابراهیم زاده - دانشجوی دوره دکتری معماری،گروه معماری دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
حسین سلطان زاده - استاد گروه معماری، عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
جمال الدین سهیلی - دانشیار و عضو هیات علمی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ایران

درباره معماری تاریخی ساحل جنوبی دریای کاسپین، پژوهش های چندانی صورت نگرفته است. هدف این پژوهش شناسایی ساختار فضایی معماری مساجد بومی این مناطق و پاسخ به این پرسش است که میزان شباهت و تمایز کالبدی و کارکردی در مساجد بومی این نواحی نسبت به دیگر نواحی ایران، به ویژه بخش مرکزی چیست و در چه عناصری مشهود است؟مبانی نظری تحقیق بر این فرض استوار است که اقلیم و فرهنگ بر ویژگی های کالبدی و کارکردی مساجد تاثیر می گذارند. نوع تحقیق، کیفی و از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و اطلاعات با  مطالعات میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده است.این پژوهش نشان می دهد، منشا اقلیمی فضاهای شبستان و حیاط، خصوصا در مساجد با ابعاد کوچک تر بروز بیشتری دارد و نیز تاثیرات فرهنگ غالب، در اکثر مساجد جامع دیده می شود.

مساجد بومی, معماری ساحل دریای کاسپین, شبستان, حیاط مسجد