واکاوی خلاء عملکرد کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از روش تحلیل مقایسه کارکرد (CPA) در منطقه خرمشهر

نیاز روزافزون بشر به مواد غذایی سبب افزایش توجه به مفهوم فشرده­سازی پایدار شده است. در این رویکرد، افزایش عملکرد همراه با کاهش اثرات زیست­محیطی سامانه­های کشاورزی می­باشد. یکی از راه­کارهای فشرده­سازی با کمترین اثر بر محیط زیست افزایش عملکرد در واحد سطح از طریق کاهش خلاء عملکرد است. این مطالعه به منظور بررسی عوامل تاثیرگذار بر خلاء عملکرد کلزا (Brassica napus L.) در شهرستان­ خرمشهر صورت گرفت. در این پژوهش، خلاء عملکرد ۵۷ مزرعه کلزا با تنوع در سطح زیرکشت، عملیات زراعی و میزان عملکرد براساس اطلاعات مراکز خدمات و پایش مستمر به روش روش تحلیل مقایسه کارکرد مورد بررسی قرار گرفت. مدل عملکرد، از رابطه بین تمامی متغیرهای اندازه­گیری شده (کمی و کیفی) و از طریق رگرسیون گام به گام بررسی­شد. با استفاده از این روش میانگین عملکرد واقعی در سطح مزارع، عملکرد قابل حصول و خلاء عملکرد کلزا به ترتیب ۱۶۶۳، ۳۱۹۷ و ۱۵۳۳ کیلوگرم در هکتار محاسبه شد. خلاء عملکرد کلزا در این پژوهش ۴۸ درصد بود که نشان­دهنده تاثیرپذیری بالا نسبت به استفاده از روش­های مدیریتی مطلوب است. متغیرهای موثر در خلاء عملکرد کلزا استفاده از دستگاه لولر جهت تسطیح اراضی، میزان تحصیلات کشاورزان، کاربرد کود فسفر، تاریخ مصرف کود پتاسیم، میزان مصرف کود پتاسیم و روش حذف بقایای کشت سال قبل بود که در مجموع، ۲۷/۸۹ درصد از کل خلاء عملکرد کلزا در سطح مزارع شهرستان خرمشهر را ایجاد کردند.

Keywords:

افزایش عملکرد , تولید پتانسیل , عملکرد واقعی , عوامل محدود کننده تولید , مدیریت بهینه زراعی