جواد ترکاشوند - دانشجوی دکترای تخصصی، بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران ، ایران
محسن حیدری - دکترای تخصصی، بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
مهدی فرزادکیا - دکترای تخصصی، بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

هدف: به دلیل به دام افتادن آلاینده های متنوع دود سیگار در فیلتر آن، این ماده مطابق قانون بازیابی و حفاظت منبع(RCRA) یک پسماند خطرناک محسوب می شود. با توجه به اهمیت این ماده بر محیط زیست و سلامت انسان. هدفاین مطالعه بررسی میزان تولید و محتوای آلاینده های شیمیایی فیلتر سیگار دورریز شده در دنیا می باشد.روش ها: در این مطالعه با مراجعه به پایگاه های علمی بین المللی مرور جامعی بر روی یافته های مقالات معتبر در زمینهمیزان تولید و محتوای آلاینده های شیمیایی فیلترهای مستعمل سیگار در سراسر جهان انجام گرفت.نتایج: نتایج نشان داد فیلتر سیگار حاوی انواع آلاینده های شیمیایی بخصوص فلزات سنگینی مانند کروم کادمیوم،سرب جیوه و نیکل (۰/۳ تا ۱ میکروگرم در گرم)؛ آلاینده های آلی مانند هیدروکربن های چندحلقه ای آروماتیک،فرمالدئید و استالدئید (۰/۰۳۹ میلی گرم در کیلوگرم) و آلایندهای سمی مانند نیکوتین (۷/۳ میلی گرم در گرم) وسیانید است. فیلتر سیگار علی رغم اینکه از لحاظ وزنی نسبت کمی از مجموع دورریزها (ضایعات رها شده در محیطزیست) را به خود اختصاص می دهد. اما سالانه حدود ۰/۸ تا ۱/۲ میلیون تن از این ماده بصورت کنترل نشده در محیطزیست رها می شود. از سوی دیگر اکتر مطالعات در نقاط مختلف دنیا گزارش کرده اند که تعداد فیلتر سیگار در میان تمامدورریزها در محیط زیست عمدتا رتبه اول تا دوم را دارده بطوریکه سالانه ۴/۵ تریلیون عدد فیلتر سیگار در دنیا بصورتکنترل نشده در محیط زیست رها می شود.نتیجه گیری: بر طبق نتایج مصرف سیگار علاوه بر مخاطرات سلامتی برای افراد در معرض دود آن» می تواند منبعی برایورود مداوم فیلتر سیگار به محیط زیست باشد. آلاینده های موجود در این پسماند خطرناک در محیط های خاکی و آبی بهمرور زمان به محیط رها می شوند و علاوه بر تاثیر بر محیط زیست و اکولوژی. در نهایت سلامت انسان را به مخاطرهمی اندازند. بر این اساس. لازم است از طریق اتخاذ برنامه ها و سیاست های مقابله با استعمال دخانیات و همچنین ترویجفرهنگ زیست محیطی از رهاسازی کنترل نشده چنین ماده ای به محیط زیست جلوگیری شود.

فیلتر سیگار، دورریز، فلزات سنگین، آلاینده های آلی، فرهنگ زیست محیطی