بررسی میزان آگاهی و کاربست رویکردهای تغییر رفتار بکار گرفته شده توسط پزشکان در درمان بیماران قلبی- عروقی مصرف کننده سیگار و قلیان

هدف: مصرف سیگار و قلیان یکی از شایع ترین عوامل زمینه ساز ابتلا افراد به بیماری های قلب و عروق است که درمبتلایان نیز منجر به بروز انواع بدخیم تری از عواقب بیماری خواهد شد. به نظر می رسد پزشکان متخصص قلب و عروق،ریه و عمومی که بیشترین ارتباط و تعامل را با مبتلایان به بیماری های قلب و عروق دارند. از نحوه کاربرد الگوهایمرحله ای تغییر رفتار در درمان بیماران خود بی اطلاع هستند. مطالعه فعلی با هدف تعیین میزان آگاهی پزشکان ازالگوهای تغییر رفتار نامناسب و کاربرد آن در اصلاح سبک زندگی بیماران معتاد به مصرف سیگار و قلیان انجام شده است.روش ها: این مطالعه در سال ۱۳۹۷ و در دو فاز انجام گردید. در فاز اول ابتدا نشانه هاء مداخلات و سئوالات متناسب باالگوی ۵ مرحله ای تغییر رفتار پروچسکاء متناسب با رفتار نامناسب (مصرف سیگار و قلیان)، تدوین و با عنوان "راهنمایپزشکان جهت جانمایی بیمار در هر یک از مراحل تغییر" نام گذاری شد. اعتبار راهنمای تهیه شده بر اساس نقطه نظراتصاحب نظران آموزش بهداشت و نیز بررسی میزان همسانی نتایج تکمیل فرم توسط ۸ نفر از پزشکان عمومی و ۳متخصص قلب و عروق در دو مرحله با فاصله زمانی ۵ رو تعیین و تایید گردید. در فاز دوم راهنمای تدوین شده دراختیار ۲۳ پزشک عمومی و ۴ متخصص ریه و قلب و عروق و ۸ دستیار قلب و عروق و ریه شاغل در بیمارستان هایآموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران و بندرعباس قرار داده شد و از آن ها خواسته شد چنانچه در حین توصیه به بیمارجهت حذف یا کاهش مصرف سیگار و قلیان. به هر یک از آیتم های موجود در راهنما توجه دارند. مورد را مشخصنمایند. نمونه گیری به روش آسان انجام گردید و فرم های گردآوری شده توسط نرم افزار ۵۵۵ تحلیل گردید. بدینترتیب مشخص شد که پزشکان معالج بیماران معتاد به مصرف سیگار و قلیان تا چه اندازه از نحوه تعیین جایگاه بیمار درمراحل تغییر و مداخلات مناسب در هر مرحله از تغییر رفتاره اطلاع دارند.نتایج: نتایج تحلیل پرسشنامه های تکمیل شده نشان داد که ۶۸ درصد از پزشکان و دستیاران از الگوهای تغییر رفتار وکاربرد آن در اصلاح سبک رفتار بیماران خود اطلاعی نداشتند. تنها ۱۲ درصد از شرکت کنندگان در تحقیق به نشانه هایبیمار مبنی بر فرارگیری در مراحل تامل و نگهداشت رفتار جایگزین توجه داشتند و ۸۲ درصد از ایشان از هیچ یک ازمداخلات ارزیابی مجدد خود، آزادی و استقلال، شرطی سازی و کنترل محرک استفاده نمی نمودند. نتیجه گیری: با توجه به میزان نامناسب آگاهی پزشکان از روش های تغییر رفتار که پاددهی آن در هیچ یک از بخش هایکوریکولوم آموزشی و نیز دوره های آموزش مداوم شاغلین به این حرفه در نظر گرفته نشده است. وجود برنامه ای جامعبرای متولیان آموزشی مسئول بازنگری و ارتقا برنامه های آموزشی دانشجویان و دستیاران پزشکی و نیز مستولین آموزشمداوم پزشکان کشور در راستای تغییر موفق رفتار بیماران می تواند موثر واقع شود.

Keywords:

الگوی تغییر رفتار , تغییر رفتار پروچسکا , مصرف سیگار , مصرف قلیان , بیماری قلب و عرق