محمد قدرتی - دانشجوی کارشناسی ارشد، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
سیدمحمدمهدی صابر - دانشجوی دکترای تخصصی، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان وبلوچستان، زاهدان، ایران

از مهمترین مسائلی که تحقیق و بحث درباره آن بر فقیه واجب است، قواعد فقهی است که وسیله ای برای رسیدن بهاحکام فراوانی در تمام ابواب فقه بوده، و در مباحث و ابواب مختلف فقه، فروع مهمی بر آن مبتنی است یکی از قواعدفقهی، قاعده لاضرر است که تاکنون در مورد آن مباحث مفصلی صورت گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از ابزارکتابخآنه ای و اسنادی درگردآوری اطلاعات، می کوشد، عناوین اصلی و کلیات بحث را توصیف کرده و سپس با استفاده ازمتون فقهی به بررسی کاربرد قاعده لاضرر در مصرف دخانیات و همچنین به ارائه راهکارهایی در جهت کاهش آن درمیان نسل نوجوان و جوان بپردازد. نتایج بیانگر آن است که با توجه به مفاد قاعده لاضرر، انسآنها از ضرر زدن به جسم وبدن خود نهی شده اند و مصرف دخانیات مصرف درحقیقت مصداق ضرر زدن به جسم و روح است که در این قاعده باتوجه به نظریه فقها نفی یا نهی شده است که در هر دو صورت از انجام چنین کاری انسان را باز میدارد و به نظر می رسدیکی از علل حرام بودن استفاده از سیگار و دخانیات توسط فقها به همین قاعده برگردد که پیامبر اکرم (ص) در داستانسمره، ضرر زدن را امری حرام بیان می کند و می توان گفت پیامبر اکرم (ص) این حکم را برای عموم مردم و برای اقسامضرر چه مادی و چه معنوی و چه ضرر رساندن به دیگران ضرر رساندن به بدن و نفس بیان کرده اند که میتوان این گونهبرداشت کرد که با نظریه امام خمینی که این قاعده را به عنوان یکی از احکام حکومتی قراردادهاند موافق تر باشد ودرجهت پیشگیری از استعمال آن، محیط خانواده و مدرسه و محیط اجتماعی که فرد در آن حاضر می شود نقش اساسیایفا می کند و این محیط ها می توانند از بروز مصرف اعتیاد مداوم جلوگیری کند.

دخانیات، قاعده لاضرر، پیشگیری، ضرر زدن، فقه