بررسی تبحر حرکتی و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان سن مدرسه شهر بوشهر ۱۳۹۸-۱۳۹۷

مقدمه: تبحر حرکتی به عنوان شاخصی از تکامل می تواند نشانگری از سلامت کودکان باشد. علیرغم اهمیت تکامل در کنار رشد، این مقوله در کودکان استان بوشهر مورد بررسی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تبحر حرکتی و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان سن مدرسه شهر بوشهر ۱۳۹۸-۱۳۹۷ انجام گردیده است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی، ۴۰۳ نفر از دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر بوشهر مورد بررسی قرار گرفتند. از ۲۰ دبستان شهر بوشهر که به عنوان خوشه در نظر گرفته شدند، تعداد نمونه برای هر دبستان و در هر پایه به صورت تصادفی انتخاب و وارد پژوهش شدند. معیارهای ورود شامل رضایت دانش آموز و والدین برای شرکت در پژوهش، سالم بودن دانش آموز از نظر جسمی و ذهنی؛ و معیار خروج شامل مصرف داروی خواب آور یا وجود بیماری در روز تعیین شده برای آزمون بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل فرم مشخصات دموگرافیک و فرم کوتاه آزمون تبحر حرکتی برونینکس اوزرتسکی بود. آزمون تبحر حرکتی قبلا در ایران استفاده و اعتبار آن بررسی شده است. جهت تعیین شاخص توده بدنی، وزن و قد با ابزار معتبر سنجش شد. نمره استاندارد شاخص توده بدنی بر حسب سن محاسبه شد. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS ویرایش ۱۹ و آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و تست تعقیبی بونفرونی تحلیل گردیدند. سطح معناداری در تمام موارد کمتر از ۰/۰۵ در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار مهارت حرکتی ظریف، درشت و مهارت کل به ترتیب ۵/۰۹±۲۲/۵۱، ۶/۳۲±۲۱/۹۹ و ۱۳/۷۹±۵۳/۸۱ بود. میانگین نمره حرکات درشت (P-Value<۰/۰۰۱؛ t=۴/۵۷۵)؛ و تبحر حرکتی کل (P-Value=۰/۰۰۱؛ t=۳/۳۳۱) به طور معناداری در پسران بیش از دختران بود. بین دختران و پسران از لحاظ میانگین نمره حرکات ظریف تفاوت آماری معنادار دیده نشد (P-Value=۰/۰۰۱؛ t=۳/۳۳۱) . آزمون آنالیز واریانس نشان داد میانگین تبحر حرکتی در سطوح مختلف نمره استاندارد شاخص توده بدنی متفاوت بود (P-Value<۰/۰۰۱؛ F=۴/۵۷۵)؛ آزمون تعقیبی نشان داد افراد با وزن نرمال نسبت به، کودکان چاق و خیلی چاق، کودکان دارای اضافه وزن و کودکان لاغر و خیلی لاغر، میانگین نمره تبحر حرکتی بیشتر دارند (P-Value<۰/۰۵). میانگین نمره تبحر حرکتی در کودکان چاق و خیلی چاق کمتر از کودکان دارای اضافه وزن بود (P-Value<۰/۰۵)؛ اما کودکان لاغر و خیلی لاغر از لحاظ میانگین نمره تبحر حرکتی اختلاف آماری معنادار با کودکان دارای اضافه وزن، چاق و خیلی چاق نداشتند (P-Value>۰/۰۵). بحث و نتیجه گیری: میانگین نمره تبحر حرکتی در دختران پایین تراز پسران می باشد. همچنین در افراد با اختلال رشد، میانگین نمره تبحر حرکتی کمتر از افراد با رشد نرمال بود. برنامه ریزی برای مداخلات در گروه های با تبحر حرکت پایین می تواند گامی در جهت ارتقاء سلامت کودکان باشد.

Keywords:

تبحر حرکتی , چاقی , کودک