فیروزه ابراهیمی - دانشجوی دکتری عرفان اسلامی و اندیشه های امام خمینی(ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
فرج الله براتی - استادیار گروه کلام و فلسفه تطبیقی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.نویسنده مسئول ameneh.salimian۱۳۶۷@gmail.com
مریم بختیار - استادیار گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
علی اکبر افراسیاب پور - دانشیار مدعو، گروه عرفان اسلامی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران / دانشیارگروه عرفان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

فطرت و عرفان از مباحثی است که دارای سازه­های گوناگونی هستند و می توان آن را با صورت بندی های متفاوت مورد مداقه قرارداد. در این پژوهش می کوشیم آراء تحلیلی فطرت و سلوک عرفانی را در منظومه های فکری و معرفتی امام­خمینی (ره) و آیت الله شاه آبادی (ره) مورد واکاوی قرار دهیم. به منظور شناسایی منظومه فکری و معرفتی آنان بایستی ابتدا، مبانی عرفانی هستی شناسانه و انسان شناسانه فطرت را شناسایی­کرده و سپس، شاخصه های فطرت و سیر و سلوک عرفانی، ابعاد فطرت، رابطه معرفت فکری با معرفت شهودی (سلوک عرفانی) و فطرت و عشق از منظر امام خمینی (ره) و آیت الله شاه آبادی (ره) را مورد تحلیل قراردادیم و در نهایت مبانی فکری معرفتی آن ها مقایسه­شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که آیت الله شاه آبادی (ره)، نقطه عطفی در سیر تطورات تاریخی نظریه فطرت است. نوآوری شگرف ایشان در ارتباط با فطرت نشان از برجستگی کار ایشان است زیرا نظریه فطرت را به مباحث نفس­شناسی و حکمت عملی پیوند زد و برای تجرد نفس و ارائه راهکار عملی برای سیر و سلوک، به مقتضیات فطرت تمسک کرده­ است. امام خمینی (ره) درخصوص فطرت و سلوک عرفانی نظریه نظام مند را صورت­بندی­کرد. ایشان فطرت را با مقام ولایت مطلقه پیوند زده­است. روش پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی است.

فطرت, سلوک عرفانی, آراء, امام خمینی (ره), آیت الله شاه آبادی (ره)