کاربرد هرمنوتیک در حل تعارض متن قوانین در ایران

هرمنوتیک و کیفیت فهم متن قوانین دو بحث روز و بسیار مهم محافل علمی و حقوقی است. از آنجا که قانون اساسی ما برگرفته از فقه امامیه است، برای هرمنوتیک متن قوانین به فهم دانش اصول فقه، که از منابع مهم دریافت اصول قواعد و کیفیت فهم فقهی است، نیاز داریم. در حقیقت، هرمنوتیک علم تعبیر و تفسیر و تاویل است؛ درحالی که قواعد به دلایلی چون اجمال و ابهام تاب تفاسیر گوناگونی دارند. به سبب اینکه هر مرجعی برای نظارت بر اجرای قانون به ناچار آن را تفسیر میکند، هرمنوتیک را فهم عصری دانستهاند که تفسیر را به واقعیت نزدیک میکند. در واقع، هرمنوتیک علمی است که محدود به زمان و مکان خاصی نیست و در بسیاری از زمینهها (حقوقی، اقتصادی، اجتماعی، ...) توانسته اثرگذار باشد. هنگام تعارض در متن قوانین هم هرمنوتیک ابزاری قدرتمند است و میتوان از آن بهرهمند شد. در این پژوهش مشاهده خواهد شد که بهرغم تفاوتهای هرمنوتیک و اصول استنباط و نیز وابستگی هرمنوتیک به منابع حقوقی غربی و وابستگی اصول استنباط به منابع حقوق اسلامی، با توجه به اقتباس برخی مقررات نظام حقوقی ایران از نظامهای حقوقی غربی، لازم است اصول و قواعد مشترک هرمنوتیک و اصول استنباط در تفسیر قوانین ایران به کار گرفته شوند.

Keywords:

تعارض , تفسیر , روش استنباط , هرمنوتیک