حمید سجادی - دکترای جامعه شناسی سیاسی از دانشگاه تهران و استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

نظریه سیستمی نیکلاس لومان در مقام یک تئوری اجتماعی، چشم­انداز مناسبی برای شناخت نظام­اجتماعی و جهان­مدرن بوجود آورده است. «نظریه سیستمها و تغییر پارادایم در جامعه شناسی» تدوین و ترجمه علی اردستانی اثری حائز اهمیت درخصوص اندیشه­های لومان و عناصر اندیشگی اوست. این اثر دربرگیرنده پنج مقاله از نیکلاس لومان با عناوین؛ تغییر پارادایم در نظریه سیستم­ها، نظریه سیستمهای جدید و نظریه جامعه، مدرنیت علم، جهانی شدن یا جامعه جهانی: چگونه باید جامعه جهانی را درک کرد، سخن و سکوت، و سه مقاله از دیگر نویسندگان با عناوین چرا سیستم­ها، میراث لومان و بنیانهای نظریه سیستم­های اجتماعی است. اثر موردبحث با تمرکز بر نظریه اجتماعی، نظریه ارتباطات و نظریه تکامل به عنوان عناصر اصلی نظریه سیستمی از یکسو و قرار دادن سیستم اجتماعی در ارتباط با محیط اعم از جهان مدرن و جامعه جهانی، تبیینی قابل قبول از نظریه سیستم­ها ارائه نموده است. با این حال اثر مورد بحث خالی از ایراد نیست؛ ضعف پوشش مباحث، همچنین ترجمه و معادل­سازی­های نامفهوم از جمله موارد قابل ذکر است. از این­رو در مقاله پیش­رو ضمن توضیح نظریه سیستم­ها که محتوای اصلی کتاب را تشکیل می­دهد، به نقد و بررسی آن در سه بخش صوری و محتوایی و ترجمه پرداخته می­شود.

سیستم اجتماعی, ارتباط, معنا, خودارجاعی, کارکردگرایی