ابراهیم یاقوتی - استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
معصومه مرادی - عضو هیات علمی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی)ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا پذیرفته شده است. اما در میزان اعتبار و حجیت شهادت زنان نسبت به مردان تفاوت هایی وجود دارد که این موضوع شائبه تبعیض در برخی احکام اسلامی را در میان مسلمین ایجاد کرده است. باید توجه داشت در استنتاج قواعد و احکام فقهی و حقوقی، تفاوت های جنسی مورد توجه قرار می گیرد. اما عدم تبیین مناسب این تفاوت ها و فلسفه و حکمت آنها به تدریج موجب ترویج شبهات فمینیستی و نارضایتی از آموزه های دینی می شود. در این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی در پاسخگویی به شبهات، به ادله مختلف تفاوت جنسی هم در متون دینی و روایی و هم مطالعات بین رشته ای پرداخته شده است. همچنین با ارائه ادله دیدگاه مشهور و استنباط مبتنی بر کلی نگری و انصاف برای قضاوت صحیح و کامل درباره حقوق زن، در پاسخ به شبهات وارد بر تفاوت جنسی در مسئله شهادت به تبیین تفاوت های جسمی و ادراکی و اصل «تناسب و هماهنگی تفاوت های تکوینی با تشریعی» پرداخته شده و استنتاج شده است که تفاوت جنسی در مسئله شهادت و نابرابری او با مرد در مسئله شهادت در تناسب با طرح حکیمانه عالم تکوین بوده است و تبعیض تلقی نمی شود.

ادله احکام, تبعیض جنسی, شهادت بانوان, مشهور فقها