محسن عبدی - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
حسین شریفان - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
حسین جعفری - Agricultural Research, Education and Extension Organization
خلیل قربانی - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

برنامه ریزی آبیاری گیاهان زراعی موثرترین راه برای افزایش بهره وری مصرف آب کشاورزی است. در برنامه ریزی آبیاری تعیین زمان آبیاری به مراتب مهمتر و مشکل تر از تعیین عمق آب آبیاری است و در بین روش های تعیین زمان آبیاری گیاهان زراعی، روش هایی که از خود گیاه برای این منظور استفاده می شود دقیق تر از سایر روش هاست. بر این اساس در این مقاله از شاخص تنش خشکی گیاه گندم که مبتنی بر کمبود فشار بخار هوا و اختلاف دمای پوشش گیاهی و هواست (Tc-Ta) استفاده شد. برای این منظور ابتدا نمودار و رابطه خط مبنای بالا و پایین استخراج سپس شاخص تنش آبی گندم در منطقه کرج ترسیم شد. سپس برای تعیین شاخص تنش خشکی بهینه گندم، چهار تیمار شامل I۱: ۳۰ درصد تخلیه مجاز رطوبتی، I۲: ۴۵ درصد تخلیه مجاز رطوبتی، I۳: ۶۰ درصد تخلیه مجاز رطوبتی و I۴: ۷۵ درصد تخلیه مجاز رطوبتی در چهار تکرار اجرا شد و در طول فصل مقدار شاخص تنش خشکی هر تیمار جداگانه محاسبه شد و تیماری که بالاترین کارایی مصرف آب را داشت CWSI آن برای تعیین زمان آبیاری گندم استفاده شد. نتایج نشان داد که ابتدا رابطه خط مبنای بالا و پایین برای گیاه گندم در منطقه کرج به ترتیب به صورت Tc-Ta=۳.۶ ۰c و Tc-Ta=-۰.۲۷VPD - ۲.۶۴ است، به علاوه تیمار ۴۵ درصد تخلیه مجاز رطوبتی بالاترین کارایی مصرف آب را داشت و بر اساس آن شاخص تنش خشکی بهینه برای گیاه گندم در منطقه کرج ۳۶/۰ به دست آمد.

Irrigation planning, Water use efficiency, Vegetation temperature difference, Idso diagram, برنامه ریزی آبیاری, بهره وری مصرف آب, اختلاف دمای پوشش گیاهی, نمودار ایدسو