فریده صادقی - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
یوسف سهرابی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
عادل سی و سه مرده - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

به منظور بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی سیتوکینین، جیبرلین و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم تحت رژیم های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ انجام گرفت. فاکتور آبیاری در چهار سطح دیم، یک آبیاری (در مرحله غلاف رفتن)، دو آبیاری (در مراحل غلاف رفتن+ گلدهی) و سه آبیاری (در مراحل غلاف رفتن+ گلدهی+ دانه بندی) به عنوان عامل اصلی، دو رقم گندم (سیروان و هما) به عنوان عامل فرعی و فاکتور محلول پاشی با تنظیم کننده های رشد گیاهی شامل شاهد، جیبرلین (۱۰۰ میکرومولار)، سیتوکینین (۱۰۰ میکرومولار) و سایکوسل (سه گرم در لیتر) به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن، در اثر تیمار یک، دو و سه بار آبیاری میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار دیم به ترتیب ۲۹، ۳۳ و ۴۳ درصد و در مرحله دانه بندی ۲۲، ۲۸ و ۳۳ درصد بود و رقم هما در مقایسه با رقم سیروان عملکرد بیش تری تولید کرد. به طور کلی، در محلول پاشی طی مرحله ساقه رفتن، بیش ترین عملکرد دانه (۵۰۴ گرم در متر­مربع) تحت تیمارهای سه­بار آبیاری و کاربرد سیتوکینین و در محلول­پاشی طی مرحله دانه بندی، بیش ترین عملکرد دانه (۶/۴۷۷ گرم در متر­مربع) تحت شرایط سه­بار آبیاری و مصرف سایکوسل از رقم هما به دست آمد. بنابراین کاربرد حتی یک آبیاری و تنظیم کننده های رشد سیتوکینین و سایکوسل می­تواند عملکرد دانه گندم را افزایش دهد.

آبیاری تکمیلی, جیبرلین, سایکوسل, سیتوکینین, عملکرد بیولوژیک