درآمدی بر اقتصاد مقاومتی در حوزه سلامت

اقتصاد مقاومتی ، در سال های اخیر (به طور جدی از سال های ۹۵ و ۹۶)، الگویی مناسب برای برون رفت از چالش های کلی کشور معرفی شده است؛ هر چند شروع این حرکت را می توان از سال ۸۸ و با شعار اصلاح الگوی مصرف در نظر گرفت (۱).اقتصاد مقاومتی در تعریف جهانی عبارت است از «راهی برای دور زدن تحریم ها علیه یک کشور یا منطقه که شامل افزایش انعطاف پذیری یا جایگزینی تولیدات داخلی به جای تولیدات خارجی است» (۲). اما بومی شده ی این تعریف چنانکه در بیانات مقام معظم رهبری آمده، آن است که این اقتصاد «در شرایط فشار، تحریم، دشمنی ها و خصومت های شدید بتواند تعیین کننده ی رشد و شکوفایی کشور باشد» (۳). بر اساس این تعریف، اقتصاد مقاومتی در حوزه ی سلامت یعنی: نظام سلامت کشور باید اهداف، راهبرد ها و فعالیت های خود را به گونه یی برنامه ریزی کند که بتواند در شرایط فشار، تحریم، دشمنی ها و خصومت های شدید، سلامت جامعه را در همه ی ابعاد آن (جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی) حفظ و حتی رشد و شکوفایی آن را تضمین کند. اقتصاد مقاومتی به ویژه اقتصاد دانش محور، یکی از راهکارهای توسعه ی سلامتی نیز محسوب می شود (۴).بر این اساس، اقتصاد مقاومتی در حوزه ی سلامت، بیشتر عملی پیشگیرانه ازنوع اولیه است که در شرایط حضور عوامل بحرانی (مانند تحریم ها و دشمنی ها) نه تنها مانع تهدیدها در حوزه ی سلامت می شود، بلکه ارتقای آن را نیز مد نظر قرار می دهد. ازاین رو، پرسش اساسی این است که نظام سلامت کشور چه اقدام هایی در زمینه ی تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه ی سلامت می تواند انجام دهد و این اقدام ها باید در چه بخش هایی باشد؟در پاسخ به این پرسش، باید گفت: بر اساس وظایف ذاتی نظام سلامت (عرضه ی خدمات بهداشتی، درمانی، آموزشی و پژوهشی) اقتصاد مقاومتی، باید در حیطه های سه گانه ی ذیل تعریف و درباره ی آن اقدام شود. الف) حوزه ی بهداشت و درمان: در این بخش می توان به اقدام هایی مانند تهیه ی راهنماهای بالینی مناسب و استاندارد، پیشگیری از مصرف بی رویه ی دارو و عمل های جراحی غیرضروری (نرخ بالای سزارین در کشور)، اقدام به ساخت استاندارد داروهای وارداتی و ابزارهای مورد نیاز پزشکی و اصلاح الگوی مصرف در خدمات بهداشتی و درمانی اشاره کرد. به گفته ی معاون غذا و داروی وزارت بهداشت؛ ۶۵ درصد بار بیماری ها در کشور به علت رعایت نکردن الگوی صحیح تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو است (۵).ب) حوزه ی آموزش: در این بخش می توان به اقدام هایی مانند تهیه ی منابع مورد نیاز در مرجع پزشکی و آموزش پزشکی جامعه نگر اشاره کرد.ج) حوزه ی پژوهش: در این بخش نیز می توان به انجام پژوهش هایی برای عرضه ی خدمات مناسب بهداشتی و درمانی، انجام پژوهش های معطوف به نیازهای داخلی نه معطوف به نیاز مجلات خارجی و... اشاره کرد.با توجه به آنچه گفته شد، حرکت به سوی بومی سازی نظام سلامت، تقویت و اصلاح الگوی مصرف در حوزه ی سلامت و تدوین سند راهبردی تحول نظام سلامت کشور، ازجمله اقدام های بایسته در ایجاد نظام سلامت متناسب با اقتصاد مقاومتی است.

Keywords:

اقتصاد مقاومتی , الگوی مصرف , تحریم , سلامتی