منا قربانی - کارشناس ارشد ایرا ن شناسی
امیر حسین حکمت نیا - کارشناس ارشد باستان شناسی

شیراز به عنوان پای تخت دیلمیان در عصر آل بویه که پیش از آن نیز در عصر صفاریان به پای تختی برگزیده شده بود در کنار بناهای ارزشمندش باید با اقدامات و ساخت و سازهای جدید آماده حکومت ارزشمند دیلمیان می شد. در این میان برخی از ابنیه موجود از عصر صفاریان و عباسیان، مورد استفاده حاکمان دیلمی قرار گرفت و نیز بناهای جدیدی در عصر آل بویه توسط حکام آن احداث شدند تا آن جا که شهر شیراز از همه جهات شاهد گسترش و توسعه چشمگیر بود. تا کنون در پژوهش ها به آثار دیلمیان به طور پراکنده پرداخته شده است اما مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته اند و ابنیه موجود مورد استفاده دیلمیان بررسی نشده اند. این پژوهش بنابر منابع تاریخی موجود به بررسی هر دو دسته ابنیه برای شناخت بهتر شهر شیراز در عصر آل بویه پرداخته است.

آل بویه، شیراز، دارالاماره، دیوان، مسجد عتیق