ربابه پورجبلی - استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
لیلا عظیمی - استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
جعفر احمدپور پرویزیان - نویسنده مسئول:دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

طی سال های اخیر ساختار خانواده تحت تاثیر عوامل مختلفی تغییر و تحولات متعددی را تجربه کرده است. گسترش فرایند آرمان گرایی توسعه یکی از این عوامل است که در این پژوهش به مطالعه رابطه آن با تغییرات ساختار خانواده پرداخته شده است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی بین ۶۰۰ نفر از افراد متاهل ۱۸ سال به بالای ساکن شهر تبریز در سال ۱۳۹۹ صورت گرفته است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته آرمان گرایی توسعه و ساختار خانواده جمع آوری شده اند. به منظور آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی کانونی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین آرمان گرایی توسعه و تغییر ساختار خانواده و مولفه های آن (خانواده گرایی، ازدواج گریزی، کاهش تمایل به فرزندآوری و توزیع قدرت) رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی ساختار خانواده تحت تاثیر گسترش آرمان گرایی توسعه به سمت افزایش ازدواج گریزی، کاهش تمایل به فرزندآوری (فرزندگریزی) و خانواده گرایی و متوازن شدن توزیع قدرت در خانواده پیش رفته است. در بین این عوامل، ازدواج گریزی و کاهش تمایل به فرزندآوری اولین مولفه هایی هستند که تحت تاثیر گسترش آرمان گرایی توسعه تغییر می کنند. برای تبدیل چالش ها و تغییرات به وجود آمده (کاهش تمایل به فرزندآوری و خانواده گرایی و افزایش ازدواج گریزی) به فرصت، نیازمند سیاست گذاری فرهنگی و اجتماعی و حمایت از خانواده در ابعاد مختلف هستیم.

آرمان گرایی توسعه, ازدواج گریزی, خانواده گرایی, توزیع قدرت, ساختار خانواده