سهراب خضریان - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، دانشگاه تهران
علی رییسی استبرق - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، دانشگاه تهران.
محدثه امینی - گروه آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری، دانشگاه تهران.
جمال عبدالهی - دانشکده مهندسی و فناوری، دانشگاه تهران.

در این کار تحقیقاتی، ارتباط مکش­ ماتریک با پتانسیل تورمی و فشار تورمی یک خاک متورم­شونده تهیه شده با مایعات منفذی مختلف (آب مقطر، سدیم­کلرید و کلسیم­کلرید) با انجام آزمایش­های لازم، مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه­هایی از خاک متورم­شونده که حاوی مایع منفذی آب مقطر و محلول­های سدیم­کلرید و کلسیم­کلرید با غلظت g/l  ۲۵۰ بودند، به­روش تراکم استاتیکی تهیه شدند و منحنی مشخصه آب و خاک با استفاده از روش فیلتر کاغذی برای هر یک از آن ها تعیین شد. با انجام آزمایش­های مربوط، میزان تورم آزاد و فشار تورمی در رطوبت­های مختلف برای هر نمونه به­دست آمد. هم چنین با استفاده از منحنی مشخصه هر نمونه برای هر رطوبت، مکش معادل آن به­دست آمد. سپس منحنی تغییرات مقادیر تورم و فشار تورمی با مکش تعیین گردید. نتایج نشان داد که کیفیت­های گوناگون مایع منفذی سبب ایجاد منحنی­های مشخصه آب و خاک مختلف می­گردد. از طرفی مقایسه نتایج مشخص نمود که در هر مکش مشخص، پتانسیل تورمی و فشار تورمی نمونه­های با مایع منفذی سدیم­کلرید بیشتر از سایر مایعات منفذی می­باشد. علاوه بر این نتایج SEM نشان داد که ساختار خاک برای مایعات منفذی مختلف یکسان نمی­باشد و برای یک مایع منفذی مشخص نیز، ساختار خاک در ابتدا و انتهای آزمایش متفاوت است. 

خاک متورم شونده, تورم آزاد, منحنی مشخصه, سدیم کلرید و کلسیم کلرید