کسری کتاب اللهی - دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
احد نژاد ابراهیمی - استاد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

فرهنگ اسلامی، ازجمله مسائل اساسی انسان است که انتظار می­ رود جامعیت قرآن­ کریم و روایات صحیحه، پاسخ مناسبی به آن داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی جنبه­ های تاثیرات فرهنگ اسلامی در روابط اجتماعی ساکنین محله سرتپوله و بررسی تاثیر عناصر کالبدی با عملکردهای مختلف به ویژه ابنیه مذهبی در نوع معاشرت ساکنین می­باشد. نظر به کاسته­ شدن از اهمیت اجتماعی محلات درگذر زمان، هدف پژوهش دستیابی به الگویی جهت ارتقای کیفیات اجتماعی محلات با عناصر انسجام­بخش می­باشد. لذا از روش تحلیل مضمون­ مبنای مبانی­ نظری در حوزه انسجام اجتماعی منطبق بر قرآن کریم، سنت پیامبر (ص) و نهج ­البلاغه، سه مولفه حسن­معاشرت عام یا انسجام­ اجتماعی شامل فضیلت، کرامت و مشارکت به دست آمد. ضمن تهیه پرسشنامه منطبق بر مصادیق مولفه­ های فوق، منطبق بر فرمول کوکران تعداد ۱۰۰ نفر از ساکنین و کسبه محله به عنوان نمونه انتخاب و نتایج حاصله نشان داد که مولفه های کرامت دارای امتیاز ۳.۴۴، فضیلت ۳.۳۶ و مشارکت ۰.۶۶ می باشند. بر اساس استاندارد تحلیل پرسشنامه طیف­ پنجگانه­لیکرت، مولفه­ های فضیلت و کرامت در بازه ۲ الی ۳.۵ یعنی بی­اثر و مولفه مشارکت در محدوده مخالف بوده و نشانگر این است که ازنظر روابط اجتماعی و حسن­ مشارکت روابط ضعیف مابین همسایگان برقراراست. نهایتا انسجام اجتماعی در وضعیت نسبتا مناسبی بوده و پیشنهاد هایی ارائه می­گردد.

فرهنگ اسلامی, انسجام اجتماعی, هویت محله, مذاهب, محله سرتپوله سنندج