فرهاد بهتاش - .استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، آذربایجان شرقی، ایران
سید هادی فخر قاضی - دانشجو آموزشکده کشاورزی مراغه، آذربایجان شرقی، ایران.
معصومه حسن بارانی - دکتری تخصصی سیستماتیک گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

یکی از عوامل موثر بر افزایش عملکرد به ویژه در محیط های کنترل شده، تغذیه گیاهان با عناصر کم مصرف می باشد. بور (B) و روی (Zn) از عناصر مهم در واکنش های بیوشیمیایی گیاه هستند که می توانند به طور مستقیم و غیر مستقیم سبب افزایش عملکرد محصولات شوند. در این پژوهش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف عناصر روی (Zn) و بور (B) بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مراغه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور روی (Zn) در سه سطح صفر، ۵ و ۱۰ میلی گرم بر لیتر از منبع سولفات روی (ZnSO۴,۷H۲O) و بور (B) در سه سطح صفر، ۲ و ۴ میلی گرم بر لیتر از منبع اسیدبوریک (H۳BO۳) در سه تکرار، به روش هیدروپونیک انجام گردید. نتایج نشان داد با افزایش غلظت روی در محلول غذائی، صفات رشدی از جمله وزن تر، وزن خشک، شاخص کلروفیل، کلروفیل a و b، کلروفیل کل میزان کاروتنوئید، غلظت پروتئین محلول کل و غلظت عنصر روی در برگ کاهو به صورت معنی دار در سطح احتمال ۱ درصد افزایش یافتند. همچنین با افزایش مقدار بور (B) در محلول غذائی، مقادیر پرولین، مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیداتیو اعم از گایاکول پراکسیداز (GPX)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (APX) و همچنین غلظت عنصر بور (B) در برگ کاهو به صورت معنی دار افزایش یافتند که افزودن روی در غلظت های بالای بور (B)، با اثر متقابل خود باعث کاهش این مقادیر گردید.

عملکرد, عناصر کم مصرف, فعالیت های آنزیمی, هوگلند, هیدروپونیک