آرتمیس قبادی - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
محمدرضا شمشیری - استادیار گروه فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
زهره سعادتمند - دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

این پژوهش با هدف بررسی مبانی نظری حق و تکلیف در اندیشه کانت و هابرماس دو متفکر آلمانی قرون هجدهم و بیستم و دلالت های تربیتی مستخرج از آن مبانی است.روش این پژوهش؛ از نظر هدف پژوهشی و کاربردی و با توجه به سنخ داده های بکارگفته شده از نوع تاریخی- تحلیلی و استدلالی است. یافته های تحقیق پژوهش نشان می دهد دیدگاه های حقوقی کانت و هابرماس از دو زمینه اجتماعی و معرفتی متاثر بوده و این دو دیدگاه های خود را- که اولی معطوف به برجسته کردن نقش سوژه (ذهن) در تحولات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و حقوقی، و دومی معطوف به تعاملات سوژه با عوامل اجتماعی است، در پاسخ به نیازهای زمانه خود عرضه کرده اند. دلالت های تربیتی آراء این دو نیز دقیقا در همین زمینه پیش کشیده شده است. به این معنا، ایده آلیسم آلمانی زمانه کانت و چپ گرایی انتقادی زمانه هابرماس دو زمینه موثر بر اندیشه های این دو هستند. با این حال، چنین نیست که این دو متفکر تماما متاثر از زمینه اجتماعی خود باشند و افکار آن ها بازتاب اندیشه های زمانه شان باشد. آن دو تا حد بسیار زیادی مسیر و جهت افکار زمانه خود را جهت داده و بر آن ها تاثیری شگرف نهاده اند.

کانت, هابرماس, حق, تکلیف, تعلیم و تربیت, ایده آلیسم