بررسی ارتباط بین قیمت انرژی و رشد اقتصادی در ایران

به دلیل وفور منابع نفت و گاز در ایران، با هدف افزایش رفاه مصرف کنندگان و کاهش هزینه ی تولید تولیدکنندگان و استفاده از مزیت نسبی کشور در بخش انرژی، قیمت حامل های انرژی در کشور ایران همواره از متوسط قیمت آن در سایر کشورها پایین تر بوده است. قیمت پایین حامل های انرژی مشکلاتی نیز برای اقتصاد کشور ایجاد نموده است. ازجمله اینکه موجب مصرف بی رویه انرژی و اتلاف آن و افزایش آلایندگی محیط زیست می گردد. بنابراین تعیین قیمت مناسب برای انرژی که علاوه بر اصلاح الگوی مصرف آن تاثیر مخرب شدیدی بر تولید نداشته باشد، با اهمیت است. پس برای برنامه ریزی صحیح قیمت انرژی، باید شناخت دقیق و درستی از رابطه قیمت انرژی و رشد اقتصادی داشت. در این پژوهش سعی شده با استفاده از داده های سری زمانی دوره ۱۳۹۲-۱۳۵۵ و با بهره گیری از روش خودتوضیح با وقفه توزیعی (ARDL) ارتباط بین قیمت انرژی و رشد اقتصادی استخراج شود. با اثبات وجود رابطه بلندمدت از طریق آماره بنرجی، دولادو و مستر مدل تصحیح خطا (ECM) نیز برآورد شده است. نتایج تخمین دو روش حاکی از آن است که هم در بلندمدت و هم در کوتاه مدت رابطه مثبت و معناداری بین قیمت انرژی و تولید ناخالص داخلی سرانه وجود دارد. همچنین رابطه ی مصرف انرژی و اشتغال با تولید ناخالص داخلی سرانه نیز مثبت و معنادار می باشد. ضریب تصحیح خطا (ECM) نیز برابر ۶۵/۰- است که نشان می دهد در صورت بروز یک شوک اقتصادی در دوره فعلی ۶۵/۰ از عدم تعادل-های دوره گذشته تعدیل می شود.

Keywords:

قیمت انرژی , رشد اقتصادی , تولید ناخالص داخلی سرانه , کشور ایران طبقه بندی JEL : Q۴۳ , O۴۷ , E۲۳