استفاده از مدل سیگموئیدی در کمی سازی تغییرات جوانه زنی بذور زوال یافته شکرتیغال (Echinops spp )در پتانسیل های اسمزی مختلف

شکرتیغال گیاهی یکساله با خواص داروئی ارزشمند است که توسط بذر در طبیعت تکثیر می شود. متاسفانه مطالعات بسیار محدودی بر روی ویژگی های جوانه زنی بذر این گیاه صورت گرفته است. در این پژوهش پاسخ جوانه زنی بذرهای زوال یافته شکرتیغال به پتانسیل های اسمزی با استفاده از مدل های غیر خطی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل زوال در رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد و دمای ۴۰ درجه سلسیوس در ۴ سطح (عدم زوال،۹۶،۷۲،۴۸،۲۴ ساعت زوال) و پتانسیل های اسمزی در هفت سطح (شاهد،۲/۰-، ۴/۰-، ۶/۰-، ۸/۰-، ۱-، ۲/۱- مگاپاسکال) بود. برای اعمال تنش اسمزی، از محلول پلی اتیلن گلایکول ۶۰۰۰ و برای کمی سازی سرعت، درصد جوانه زنی و طول گیاهچه از مدل های سیگموئیدی سه پارامتره استفاده شد. نتایج نشان داد، اثر متقابل زوال و پتانسیل اسمزی بر درصد، سرعت جوانه زنی و طول گیاهچه شکرتیغال معنی دار بود. درصد و سرعت جوانه زنی تا ۷۲ ساعت زوال افزایش یافته، ولی در ۹۶ ساعت کاهش پیدا کرد. نتایج این پژوهش نشان داد که احتمالا درجاتی از کمون در بذرهای شکرتیغال تازه برداشت شده وجود دارد چراکه که تیمار زوال تا سطح ۷۲ ساعت در این گیاه موجب بهبود جوانه زنی و آستانه تحمل به تنش اسمزی می شود و به نوعی حالت پس رسی برای بذر ایجاد می شود. اما در صورت افزایش زمان تیمار زوال به ۹۶ ساعت، نهایتا کیفت بذر کاهش می یابد.

Keywords:

شکرتیغال , زوال , پتانسیل اسمزی , جوانه زنی