علی منصوری - دانشجوی مقطع دکتری تخصصی رشته زراعت، دانشگاه شاهد، تهرا ن
حشمت امیدی - دانشیار، دانشگاه شاهد، تهران
امیر بستانی - دانشیار، دانشگاه شاهد، تهران

به منظور بررسی صفات جوانه زنی بذور پایه مادری ژنوتیپ های گیاه کینوا تحت اثر روش کاشت و محلول پاشی بور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه فناوری بذر دانشگاه شاهد تهران اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش شامل سه ژنوتیپ تیتیکاکا، جیزا ۱ و ساجاما گیاه کینوا، روش کاشت (نشاکاری، کاشت بذر پرایم شده و کاشت بذر مستقیم) و محلول پاشی در دو سطح (شاهد و محلول پاشی بور با غلظت ppm ۱۰۰) بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر ساده روش کاشت بر تمام صفات معنی دار بود. روش کاشت نشاکاری موجب بهبود صفات جوانه زنی بذور کینوا شد و نسبت به دو روش دیگر اثرات بهتری داشت. همچنین اثر ساده محلول پاشی بر تمام صفات بجز درصد گیاهچه غیر نرمال معنی دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ، روش کاشت و محلول پاشی نیز بر تمام صفات بجز میانگین مدت جوانه زنی معنی دار بود. روش کاشت نشاکاری و محلول پاشی با عنصر بور در ژنوتیپ جیزا ۱ نسبت به سایر ژنوتیپ ها اثرات بهتری را نشان داد. پرایمینگ بذر با محلول بوریک اسید نیز توانست نسبت به کاشت مستقیم بذور ژنوتیپ های مختلف نتایج بهتری را رقم بزند. البته محلول پاشی پایه های مادری حاصل از بذور پرایم شده در تمام ژنوتیپ ها موجب کاهش کیفیت صفات جوانه زنی شد که می تواند از اثرات افزایش غلظت بور در بذر و بروز اثرات سمیت آن در گیاهچه باشد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که بذور حاصل از پایه های مادری نشاکاری شده که توسط محلول بوریک اسید محلول پاشی شده بودند، جوانه زنی با کیفیت تری داشتند.

بور، پرایمینگ، جوانه زنی، محلول پاشی، نشاکاری