سیمین طاهری اردستانی - محقق موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات ،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
احمد عباسی مقدم - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات ،آموزش و تروی ج کشاورزی ، کرج، ایران
زهرا طلایی - کارشناس موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات ،آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران

حفاظت از تنوع ژنتیکی گیاهی و جانوری جهت پایداری امنیت غذایی ضروری است و حراست از میراث ملی تنوع ژنتیکی توسط بانک های ژن از اهمیت بالایی برخوردار است. اطمینان از سلامت بذور قبل از ذخیره سازی بلند مدت در سردخانه ها در کاهش خسارات ناشی از عوامل بیماری زای گیاهی بسیار حائز اهمیت است. آلودگی با زادمایه اولیه عوامل قارچی بذر زاد موجب کاهش طول قوه نامیه، طول مدت انبار داری و ضعف در جوانه زنی و استقرار اولیه گیاه در مزرعه می شود. گوجه فرنگی در حال حاضر با توجه به سطح زیر کشت بین ۱۵۰ تا ۱۹۰ هزار هکتاری یکی از محصولات مهم کشاورزی در ایران می باشد. حفظ تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم وارد و سازگار شده به شرایط اقلیمی کشور راهگشای اصلاح آن در آینده است. بنا بر این سلامت بذر نگهداری شده در بانک ژن گیاهی ملی ایران اهمیت دارد. طی تحقیق حاضر میزان آلودگی های بذر زاد قارچی تعداد ۸۹ نمونه منتخب احیا شده از کلکسیون گوجه فرنگی با استفاده از روش های استاندارد ISTA جهت تعیین سلامت بذور مورد آزمایش قرار گرفت. در بین نمونه های ژنتیکی گوجه فرنگی ۱۵ نمونه ی ژنتیکی فاقد هر گونه الودگی قارچی بوده و ۱۰ نمونه ی ژنتیکی گوجه فرنگی کمتر از ۵ درصد آلودگی قارچی نشان دادند. قارچ هایی از جنس های Alternaria spp ., Penicillium sp., Stemphyllium sp., Rhizopus sp., Ulocladium sp., Mucor sp., Rhizoctonia sp, Fusarium sp.و Aspergillus spp. از بذور گوجه فرنگی جدا سازی و شناسایی گردید. قارچ Aspergillus spp.. با ۴۹.۸ درصد بیشترین میزان آلودگی و قارچ Stemphyllium sp. و Rhizoctonia sp با ۰.۲ درصد، کمترین میزان آلودگی را داشتند. قارچ های شناسایی شده توانایی تولید زهرابه های قارچی متنوع دارند که در کاهش جوانه زنی و سلامتی بذور تاثیر به سزایی دارند. با توجه به تاثیر این قارچ ها در جوانه زنی و مدت نگهداری بذور ، فعالیت احیا و عاری سازی بذور مرتبط در دستور کار قرار گرفت.

بذر سالم، ژرم پلاسم و آزمون سلامت بذر