فرزانه فاضلی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۱۹۳۹۵-۴۶۹۷، تهران، ایران

در این برر سی ۲۸۴ قطعه ماهی گوازیم به طور ماهانه در طول یک سال (از خرداد ۸۴ تا اریبه شت (۸۵ از دو صیدگاه لیفه- بو سیف و بحرکان در سواحل خوز ستان جمع آوری شده و جهت تخمین سن، طول چنگالی، جنسیت، وزن بدن و وزن اتولیت آنها مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از خارج کردن اتولیتها از محفظه گوش داخلی، اتولیتهای ماهی گوازیم در زیر ا ستریو سکوپ جهت مشاهده حلقه های ر شد، مورد برر سی قرار گرفتند. اتولیتهای ماهی گوازیم خطوط کدر و شفاف منظمی را نشان می دهد. هر نوار شفاف و کدر موجود در اتولیت (که مجموع آنها به عنوان یک حلقه سالیانه در نظر گرفته می شود) در زمان مشخصی در اتولیت ظاهر می شوند. بررسی حاشیه اتولیت ماهی ها در طول یک سال ن شان می دهد: ماهیانی که در سال اول زندگی خود به سر می برند و از تیر ماه به بعد صید شده اند، در حا شیه اتولیت خود دارای نوار شفاف می با شند به طوری که کلیه ماهیان صید شده از تیر ماه تا اواخر ا سفند، ماهیان یک ساله( گروه سنی ( ۰ + بوده و واجد حا شیه شفاف در اتولیت خود می با شند. از این زمان تا اواخر خرداد ماه، نوارهای کدر در بیشتر ماهیان در حال شکل گرفتن می با شد، در خرداد ماه کلیه ماهیان یک ساله (گروه سنی (۰+ دارای حا شیه کدر بودند. برای سایر گروه های سنی نیز وضعیت تقریبا مشابهی به دست آمد به طوری که در ماه های فروردین تا خرداد حاشیه اتولیتها دارای نوار کدر و در سایر ماه ها در حاشیه اتولیت ها نوار شفاف مشاهده گردید.نتایج بررسی نشان داد که وزن اتولیت در جنس نر دامنه کمتری داشته و ماهیان همسن دو جنس نر و ماده دارای اتولیتهای با وزن متفاوت می باشند. همچنین ضریب همبستگی بین وزن اتولیت و سن در جنس نر((۰,۹۲ بیشتر از جنس ماده((۰,۸۴ می باشد. با توجه به مشاهدات فوق سن ماهیان در ماه های مختلف مشخص شد. در نهایت از بررسی اتولیت های مختلف ماهیان گوازیم، چهار گروه سنی برای جنس نر و پنج گروه سنی برای ماهیان جنس ماده مشخص گردید. ماهی در هر سنی که باشد (حتی زمانی که رشد نداشته یا کاهش اندازه بدنی دیده شود) رشد اتولیت همچنان ادامه دارد. حداکثر سن ماهی گوازیم برای جنس نر ۸ و در جنس ماده ۱۰ سال گزارش شده است.

تعیین سن، شکل گیری حلقه های رشد، ماهی گوازیم، اتولیت، خوزستان.