بررسی تطبیقی نقوش چرم های قلعه کوه قاین با نقش مایه های سامانی، سلجوقی، ایلخانی و گلیم های امروزین قاین
عنوان مقاله: بررسی تطبیقی نقوش چرم های قلعه کوه قاین با نقش مایه های سامانی، سلجوقی، ایلخانی و گلیم های امروزین قاین
شناسه ملی مقاله: JR_FARKH-7-1_004
منتشر شده در در سال 1391
شناسه ملی مقاله: JR_FARKH-7-1_004
منتشر شده در در سال 1391
مشخصات نویسندگان مقاله:
علیرضا کوچکزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان
خلاصه مقاله:
علیرضا کوچکزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان
قلعهکوه قاین از جمله محوطههای تاریخی غنی مربوط به عصر سلجوقی در استان خراسان جنوبی است، که در جریان آواربرداری سال ۱۳۸۵، تعدادی شی چرمی منحصر به فرد از نظر قدمت و فن ساخت یافت شد؛ و در بین آنها دو نمونه دارای نقش تزئینی شمسه مانند بودند. با توجه به ساختار آسیبپذیر چرم، معمولا این آثار به ندرت در شرایط تدفین باقی میمانند. از این رو، بررسی تطبیقی این نقشها در درک بهتر قدمت این آثار، مفاهیم و پیشینهی نقوش آنها اهمیت دارد. این نوشتار توصیفی، تحلیلی و تطبیقی بر آن است تا جهت انتساب این آثار به هنر سلجوقی، میان نقشمایههای تزئینی آثار چرمی قلعهکوه و سایر آثار هنری سلجوقیان، ارتباط و شباهتهایی منطقی بیابد. همچنین به تاثیرپذیری این نقوش از هنر دورهی سامانی و نیز تاثیرگذاری بر هنر ایلخانیان و نقش شمسه در تزئین گلیمهای امروزین قاین پرداخته است. بر اساس نتایج حاصل، نقوش شمسه به کار رفته در این آثار که دارای مفاهیم عرفانی و دینی است و نمادی از نور و روشنایی در هنر اسلامی است؛ از نقشهای رایج در هنر عصر سلجوقی بوده که با تغییراتی، تداوم نقشهای هنر سامانیان است و در دورهی ایلخانیان نیز در شکلهای گوناگون با تغییراتی، مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، شمسههایی که امروزه در گلیمهای قاین دیده میشود، ریشه در باور، فرهنگ و هنر پیشین این منطقه دارد، و تاثیرپذیری از نقش تزئینی چرمها، در آنها قابل مشاهده است.
کلمات کلیدی: نقوش تزئینی, شمسه, چرم های قلعه کوه قاین, سامانیان, سلجوقیان, ایلخانیان, گلیم قاین
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1523402/