میرعلی محمدی - دانشیار گروه مهندسی عمران- آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده فنی مهندسی دانشگاه ارومیه
محسن بلالی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب و سازه های هیدرولیکی، موسسه آموزش عالی علم و فن ارومیه

طراحی سدها قبل از آن که یک مسئله مستقل باشد از مسائل مهم مهندسی عمران تلقی می شود که تخصص های گوناگونی در آنمشارکت دارند. با توجه به مشکلات عمده در خصوص تامین مصالح نفوذناپذیر برای هسته سدهای خاکی و همچنین مجموعه ای از سایرمشکلات در سدهای خاکی با هسته رسی، بحث مربوط به استفاده از بتن آسفالتی به عنوان مادهای نفوذناپذیر در بدنه سدها مطرحگردید. به طور کلی مطالب بیان شده و نتایج بدست آمده از تحقیقات بیانگر این موضوع هستند که سدهای خاکی با هسته بتن آسفالتیرفتاری مناسبی در برابر بارهای لرزه ای از خود نشان می دهند. نتایج تحلیل های دینامیکی نشان می دهد شوک های لرزه ای ناشی اززلزله می تواند منجر به گسترش برخی از ترک های کوچک و افزایش نفوذپذیری آسفالت در نواحی بالایی هسته شود. لذا به منظوربررسی تاثیر تغییرات ابعاد هندسی هسته در رفتار استاتیکی و دینامیکی سدهای خاکی با هسته بتن آسفالتی، آنالیز استاتیکی و لرزه ایبا نرم افزار اجزا محدود Plaxis۲D-v۲۰ با در نظر گرفتن اشکال هندسی متفاوت به صورت هسته آسفالتی کاملا قائم و هسته آسفالتیمایل- قائم انجام شده است. آنالیز به صورت تحلیل دینامیکی و روش معادل خطی بوده و رفتار مصالح بر اساس مدل رفتاری موهر کلمب تعریف شده است. در تحلیل دینامیکی هسته با مقطع قائم و مایل- قائم از نظر میزان نشست رفتار بهتری دارند. هسته قائم -مایل ضریب بزرگ نمایی کمتری در انتقال امواج زلزله داشته که موجب کاهش ارتعاشات هسته و در نتیجه رفتار بهتر آن میگردد. به طورکلی با توجه به نتایج تحلیل ها، روش های اجرا و در نظر گرفتن مسائل اقتصادی اجرای هسته قائم مایل مناسب تر به نظر می رسد.

سدهای خاکی، هسته بتن آسفالتی، آنالیز لرزه ای، تحلیل دینامیکی