هانیه یوسفی شهیر - دکترای تخصصی برنامه ریزی شهری، مدرس دانشگاه
کریم باقری - دکترای تخصصی شهرسازی، معاونت عمرانی استانداری آذربایجان شرقی

ساختمان کاربریهای آموزشی ( مدارس) طبق گروه بندی ساختمانها برحسب اهمیت عملکرد در استاندارد۲۸۰۰جزء مراکز بااهمیت زیاد دسته بندی شده اند و ضریب ایمنی بالایی برای ساختمانهای این کاربریها نسبت به سایر ساختمانها اعمال شده است. از سوی دیگر تقویت و تاب آورسازی ساختمانهای مدارس در برابر زلزله، بخشی از سیاست دبیرخانه ملی کاهش بلایای طبیعی برای کاهش اثرات بلایا هم محسوب میشود. یکی از جنبه های موثر افزایش تاب آوری کاربریهای آموزشی مانند دیگر کاربریهای ویژه شهری در برابر زلزله، برنامه ریزی کاربری زمین شهری است. بررسی میزان آسیب ناشی از زلزله در شهرها، در بسیاری از موارد نشان داده است که درصد بالایی از آسیب ها و صدمات را میتوان در وضعیت نامطلوب برنامه ریزی و سهل انگاری در رعایت استانداردهای ایمنی سازه ها و فقدان اصول برنامه ریزی کاربری زمین جستجو کرد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و از روش توصیفی - تحلیلی جهت بررسی داده ها بهره گرفته شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا شاخص های تاثیرگذار بر تاب آوری کاربریهای آموزشی (مقطع متوسطه) کلانشهر تبریز با استناد به منابع مربوط شناسایی و بومی سازی شدند، سپس با توجه به مدل مفهومی پژوهش، از بین آنها ۵ شاخص ، فاصله کاربریهای آموزشی از خطوط گسل، سازگاری آن ها با کاربریهای هم جوار، کیفیت ابنیه و مجاورتشان با فضاهای باز و دسترسیشان به راه های ارتباطی اصلی در محیط GIS، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت که در این راستا، تدوین قوانین جهت تقویت و بازسازی کاربری های آموزشی که دارای آسیب پذیری بالایی هستند، اولویت بندی مناطق شهری بر اساس میزان خسارت محتمل و سنجش آسیب پذیری کاربری های آموزشی به منظور اجرای برنامه های افزایش تاب آوری، حمایت از مطالعات و پژوهش های کاربردی به منظور تحلیل خطرات و تعیین خسارات زلزله بر کاربری های آموزشی و جلوگیری از توسعه کاربریهای آموزشی در حریم گسل و ... ضروری به نظر میرسد.

تاب آوری، کاربری آموزشی، زلزله، خطرپذیری، GIS، تبریز